ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာႏိုင္မယ့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး
05.08.2012
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ျမန္မာျပည္
ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန တုိးတက္ေျပာင္းလဲလာတာနဲ႔အတူ စီးပြားေရးစနစ္
ေျပာင္းလဲလာမႈ အလားအလာ အေျခအေနမ်ားကို ျမန္မာအစိုးရ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ
အႀကံေပး စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးေဇာ္ဦး ကို ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ေရာက္
ဗီြအိုေအဝိုင္းေတာ္သား ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္
တင္ျပထားပါတယ္။ ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ က်ေနာ္ ေမးခ်င္တာကေတာ့
စီးပြားေရးပညာရွင္တေယာက္အေနနဲ႔ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ
ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒကို တင္သြင္းေနၾကတယ္လို႔
က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒရဲ ႔ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ၊ အဲဒီဟာရဲ ႔ အတုိင္းအတာ
ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိမလဲလို႔ ထင္ပါသလဲ။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဥပေဒက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ အခုဆို အႏွစ္ (၂၀) ေလာက္ ၾကာၿပီးတဲ့အခါမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စံုၿပီးေတာ့၊ စနစ္တက် ရွိမယ့္ ဥပေဒတရပ္ ထြက္လာဖို႔ကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ေခတ္ကာလေတြ ေျပာင္းခဲ့တဲ့ အေနအထားမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ၊ ဥပေဒေဟာင္း စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တုန္းက မစဥ္းစားခဲ့တဲ့ကိစၥေတြ။ အထူးသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူမႈေရး အထိအခိုက္ျဖစ္ေစတဲ့ကိစၥေတြ။ ေနာက္ ေက်းလက္ေနျပည္သူေတြရဲ ႔ စီမံကိန္းႀကီးႀကီးမားမား ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔အေပၚမွာ လူမႈေရးအရ၊ ေဒသႏၱရ စီးပြားေရးအရ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာင္ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဥပေဒေၾကာင္းလမ္းကေန ဘယ္လိုကာကြယ္ေပးရမလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးေနတာပါ။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအစိုးရအဖြဲ႔ဖက္က ဥပေဒၾကမ္းကို တင္သြင္းၿပီးတဲ့အခါမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ထပ္ၿပီးေဆြးေႏြးေနတဲ့ကိစၥကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဥပေဒဆိုတာထက္ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ အရင္းရွင္ေတြ၊ ဓနရွင္ေတြကပါ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွႏိုင္မယ့္ တေျပညီျဖစ္ႏိုင္မယ့္ ဥပေဒတရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားေဆြးေႏြးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ အဓိကၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္မွာဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံသားေတြက ပုိၿပီးေတာ့ ဒီရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈကို ပိုမိုလုပ္လာေအာင္ အားေပးဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥကလည္း ေတာ္ေတာ္ ပဓာနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ ေရရွည္အတြက္ကို ပိုၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္လာေအာင္ အားလံုးျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားေဆြးေႏြးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒါနဲ႔ တဆက္တည္း ေစာေစာက ျပည္တြင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြက႑ဖက္က ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေျပာေနၾကတာက ျပည္တြင္းက ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြကို လာခြင့္ျပဳတာေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြေကာ ျပည္ပမွာ သြားေရာက္လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ျပည္ပကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ပို႔ပိုင္ခြင့္၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္လို ႏိုင္ငံမ်ဳိးမွာ မေန႔တေန႔ကပဲ သူတုိ႔ စီးပြားေရးပိတ္စို႔မႈ သက္တမ္းထပ္တိုးလုိက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီဥစၥာကို ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ နည္းလမ္းရွိသလား။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဖက္က စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ညႇိႏိႈင္းၾကရမယ္။ အဓိက က်ေနာ္ နားလည္းတာကေတာ့ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ရပ္ၾကားမွာ အေတာ္နားလည္းမႈ ရခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးအရ အကန္႔အသတ္ sanctions လုပ္ထားတဲ့ကိစၥေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တုိးတက္ေအာင္ျမင္လာတာနဲ႔အမွ် သူတုိ႔ဖက္ကလည္း sanctions ကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရုတ္သိမ္းလာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအေနအထားဟာ ပိုၿပီးျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖစ္လာဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အဓိက က်ေနာ္ နားလည္းတာကေတာ့ အိုဘားမား အစိုးရက က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ရထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔ ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြကို လုပ္ေနေပမယ့္လည္း ကြန္ဂရက္ နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဆီနိတ္လႊတ္ေတာ္ေတြဖက္ကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္တမ္းတိုးတဲ့ အေနအထားေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ကိစၥကိုေတာ့ ေျဖေလွ်ာ့လိုက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို က်ေနာ္တုိ႔ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္ပို႔ႏိုင္တဲ့ကိစၥကိုေတာ့ ဆက္လက္ကန္႔သတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥ။ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္ စီးပြားေရးပညာ ရႈေထာင့္ကေနၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ အေမရိကန္အစိုးရအတြက္ေတာ့ သဘာဝမက်တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုလို အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတဲ့ကိစၥက က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ပို႔ကုန္ေတြကို အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို တင္သြင္းႏိုင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း က်ေနာ္တို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကာလမွာ တကယ္ကို တိက်တဲ့ ျမန္ဆန္တဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ပို႔ကုန္ပို႔တဲ့လူေတြရမယ္။ ပို႔ကုန္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အထူးသျဖင့္က လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး၊ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း၊ သားငါး။ အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း။ ဒီကေနရလာမယ့္ ပို႔ကုန္ေတြကို ပို႔ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြရဲ ႔ ေနာက္မွာ ဘယ္သူေတြရွိေနသလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္သားေတြ၊ ေရလုပ္သားေတြ၊ လယ္ယာလုပ္သားေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဒါဟာ အေျခခံလူတန္းစာေတြအတြက္က အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ လုပ္ငန္းေတြမွာ ျမန္ျမန္အက်ဳိးရွိေလေလ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ကလည္း ဒီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြရဲ ႔ အက်ဳိးေက်းဇူးကို ျမန္ျမန္ခံစားရေလေလ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းေတြလည္း ပိုေအာင္ျမင္ေလေလ ျဖစ္တာေပါ့။ ဒါဆုိရင္ အေမရိကန္အစိုးရက ေျပာေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ေျပာင္းလဲမႈရဲ ႔ ေနာက္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ေနာက္ဆံုးပိတ္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ျဖစ္လာဖို႔အထိ ေျပာင္းလဲလာဖို႔ဆုိရင္ အခုနေျပာတဲ့အဆင့္ေတြက အရင္လိုလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အခုကိစၥမွာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈကိုပဲ ဖိတ္လိုက္တယ္ဆိုေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ အက်ိးေက်းဇူးရွိတာက အေမရိကန္ကုမၼဏီေတြျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း သူတုိ႔ လာၿပီးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမယ့္ကိစၥေတြက သဘာဝအရင္းအျမစ္ကို တူးေဖာ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ အရင္ဆံုး ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမယ့္ အေနအထားေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ လုပ္ငန္းေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေျခခံလူတန္းစားအတြက္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အက်ဳိးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခုက sanctions ခ်ရျခင္းရဲ ႔ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ အခု sanctions ေျဖေလွ်ာ့တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ အံဝင္ဂြင္က် မျဖစ္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အားလံုးက ဝိုင္းဝန္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အျမန္ဆံုးေျဖေလွ်ာ့ႏိုင္ဖို႔ကိစၥ ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးတင္ျပသြားရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ တဖတ္မွာ အေမရိကန္က႑ကေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ အေမရိကန္ကို ပို႔လို႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ တျခား ဥေရာပလို ႏိုင္ငံမ်ဳိးေတြ၊ တရုတ္၊ ထိုင္း၊ အိႏိၵယ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြဖက္ကို တင္ပို႔တဲ့ကိစၥေတြက အျပန္အလွန္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရွိသလား။ သေဘာက တဖတ္သတ္ မဟုတ္ဘဲ။ အေမရိကန္ ျဖစ္ေနသလို။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အေမရိကန္နဲ႔ ျဖစ္ေနလိုမ်ဳိးပဲ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း တခုက်န္ေနတဲ့ကိစၥက GSP လို႔ ေခၚတဲ့ကိစၥ။ ဒါဟာ ILO ေန ေနာက္ဆံုးပိတ္။ ေျဖေလွ်ာ့မႈကို လုပ္လိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဥေရာပသမဂၢကလည္း ဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုးဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢဖက္က ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေႏွးနဲ႔အျမန္ဆိုသလိုပဲ GSP ေျဖေလွ်ာ့မႈ လုပ္ငန္းဟာ အျမန္ဆံုးၿပီးသြားမယ္။ ၿပီးသြားၿပီဆုိရင္ အခုနေျပာတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေျခခံပို႔ကုန္ေတြကလည္း ဥေရာပေစ်းကြက္ကို မၾကာခင္ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ႏိုင္လိမ့္မယ္ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ အေရွ ႔ေတာင္အာရွကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ပို႔ကုန္ပစၥည္းေတြ သြားႏိုင္တဲ့ေစ်းကြက္ေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ကုန္ပစၥည္းေတြတူေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔က အခုေလာေလာဆယ္မွာ အားယူၿပီးၿပိဳင္ရမယ့္ အေနအထားရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အမ်ဳိးသားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေငြရွင္ဓနရွင္ေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ အစိုးရက အားေပးသင့္တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥကို တခ်ဳိ ႔ေသာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း တင္ျပေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ မၾကာခင္ ၂၀၁၅ မွာ အာဆီယံဝန္းက်င္ဆုိၿပီေတာ့ အာဆီယံက လုပ္ငန္းေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တံခါးမရွိ ဓါးမရွိ လာႏိုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္မေရာက္ခင္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ဆီက လုပ္ငန္းရွင္ေတြက တစံုတခုေသာ အတိုင္းအတာအားျဖင့္ အရွိန္ယူထားဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီအရွိန္ ရဖို႔ဆိုရင္ အခုခ်မွတ္မယ့္ ဥပေဒသစ္ေတြဟာ အဲဒီအရွိန္ရႏိုင္ေရးအတြက္ တြန္းအားေပးႏိုင္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြျဖစ္လာဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သြားေနတဲ့ အလားအလာကေရာ ဒီ ဥပေဒၾကမ္းေတြ အစိုးရဖက္က တင္သြင္းတာေတြရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အႀကိတ္အႏွယ္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကတာရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲက အေနအထားေတြက ဘယ္လိုရွိသလဲ။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၿပီးႏိုင္ဖို႔ အလားအလာရွိသလား။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အဓိက သူတုိ႔ စဥ္းစားေနတဲ့ကိစၥကေတာ့ ေရရွည္အတြက္ ေကာင္းဖို႔ဆိုတာကိုလည္း စဥ္းစားေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေနအထားက အရင္တုန္းကေတာ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈဆုိရင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူလာၿပီး လုပ္ႏိုင္ေအာင္ဆုိၿပီး က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒီနည္းနဲ႔ မက္လံုးေပးခဲ့တာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အခုန မက္လံုးေပးတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိထားတယ္။ အခုလည္းဆက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီကိစၥေတြကို ဆက္ထားမွာ ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မက္လံုးေပးတဲ့အခါမွာ ေရရွည္တည္တန္႔ၿပီးေတာ့ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြကို လာႏိုင္မယ့္။ စိတ္ခ်ရတဲ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဝန္းက်င္တခုကို ဒီဥပေဒက အခိုင္အမာ ကာကြယ္ေပးထားႏိုင္မယ့္ကိစၥကလည္း အခု အေနအထားမွာ က်ေနာ္တို႔ ဗမာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးလာတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးလာလည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ အေျခအေနဟာ အရင္အေျခအေနနဲ႔ မတူတာက က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကို ဝင္မယ့္လူ၊ လာခ်င္တဲ့လူ လုပ္ခ်င္တဲ့လူက အရမ္းမ်ားလာတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔က ပိုၿပီးမက္လံုးေပးစရာမလုိဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ဥဒဟိုလာၿပီး ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ဟာေတြ ေတြ႔ေနရတယ္။ အဓိက က ဒီလိုအေနအထားမ်ဳိးမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ဖက္က ဒီလာၾကတဲ့လူေတြထဲက က်ေနာ္ဖက္မွာ နည္းနည္းေလး ပိုၿပီးေတာ့ စီစီစစ္စစ္နဲ႔ ေရြးႏိုင္ေအာင္ ေရြးတဲ့အခါမွာလည္း ဥပေဒေၾကာင္းလမ္းအရ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒဟာ quality investment မ်ဳိးကို မ်ားမ်ားလုပ္ႏိုင္မယ့္ ဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔က ႀကိဳးစားဖို႔လုိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သိပ္အခ်ိန္အားျဖင့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ သြက္သြက္လက္လက္ လုပ္တာထက္စာရင္ ပိုၿပီးေတာ့ စဥ္းစဥ္းစားစား ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ဖက္က ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥဟာ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ အင္မတန္မွ ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္ပိုေရးရွင္ႀကီးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ပိုမုိၿပီးေတာ့ ႀကီးမားၿပီး၊ ေရရွည္အတြက္ အလုပ္လုပ္မယ့္ ေကာ္ပိုေရးရွင္ႀကီးေတြအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ ဥပေဒေကာင္းတရပ္ ထြက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္တာက ဦးေဇာ္ဦး တင္ျပသြားသလိုပဲ ဒီဟာေတြက လုပ္ရင္ေတာင္ ေကာင္းတယ္။ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ။ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ။ လိုလည္းလိုအပ္တဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကို ျမန္ျမန္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ။ ဒါေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ဥပေဒတရပ္ အျမန္ဆံုးထြက္ဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥကို လုပ္ေနတယ္။ ဒီဟာကလည္း ျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒတခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက ဒီ ဥပေဒရဲ ႔ ေနာက္မွာ နည္းဥပေဒေတြ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြပါ ဆက္ၿပီးျဖစ္လာဖုိ႔ အေရးႀကီးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဖက္က ပိုၿပီးေတာ့ ဂရုတစိုက္နဲ႔ ျပင္ဆင္ထားသင့္တဲ့ကိစၥကေတာ့ capacity building လို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ့္ရဲ ႔ လူအရင္းအျမစ္ စြမ္းအားေတြကို အခုန ဝင္လာမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ေအာင္။ ေပါင္းကူးလုပ္ေပးႏိုင္မယ့္ bridging program လိုဟာမ်ဳိး။ အဲဒီလို အစီအစဥ္ေတြဟာ သီးသန္႔ေဆာင္ရြက္ထားဖို႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုးနဲ႔ လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္ေတြလည္း ရွိသလို။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလည္း ဒါကို ကူညီေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ့္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ေရာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းေတြမွာ အႂကြမ္းတဝင္ ရွိၿပီးသာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ျမန္မာလူငယ္ ပညာရွင္ေတြကို ျပန္လည္ ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို လုပ္မယ္ဆုိရင္ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ အခ်ိန္မီလုပ္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လူ႔အရင္းအျမစ္ေတြမကဘူး၊ ႏုိင္ငံတကာအရပ္ရပ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ပညာရွင္ေတြရဲ ႔ အရင္းအျမစ္အားကိုပါ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရက ထည့္တြက္ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈကို အျမန္ဆံုးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ အထိေရာက္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္တခု ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဥပေဒက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ အခုဆို အႏွစ္ (၂၀) ေလာက္ ၾကာၿပီးတဲ့အခါမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စံုၿပီးေတာ့၊ စနစ္တက် ရွိမယ့္ ဥပေဒတရပ္ ထြက္လာဖို႔ကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ေခတ္ကာလေတြ ေျပာင္းခဲ့တဲ့ အေနအထားမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ၊ ဥပေဒေဟာင္း စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တုန္းက မစဥ္းစားခဲ့တဲ့ကိစၥေတြ။ အထူးသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူမႈေရး အထိအခိုက္ျဖစ္ေစတဲ့ကိစၥေတြ။ ေနာက္ ေက်းလက္ေနျပည္သူေတြရဲ ႔ စီမံကိန္းႀကီးႀကီးမားမား ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔အေပၚမွာ လူမႈေရးအရ၊ ေဒသႏၱရ စီးပြားေရးအရ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာင္ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဥပေဒေၾကာင္းလမ္းကေန ဘယ္လိုကာကြယ္ေပးရမလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးေနတာပါ။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအစိုးရအဖြဲ႔ဖက္က ဥပေဒၾကမ္းကို တင္သြင္းၿပီးတဲ့အခါမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ထပ္ၿပီးေဆြးေႏြးေနတဲ့ကိစၥကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဥပေဒဆိုတာထက္ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ အရင္းရွင္ေတြ၊ ဓနရွင္ေတြကပါ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွႏိုင္မယ့္ တေျပညီျဖစ္ႏိုင္မယ့္ ဥပေဒတရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားေဆြးေႏြးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ အဓိကၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္မွာဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံသားေတြက ပုိၿပီးေတာ့ ဒီရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈကို ပိုမိုလုပ္လာေအာင္ အားေပးဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥကလည္း ေတာ္ေတာ္ ပဓာနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ ေရရွည္အတြက္ကို ပိုၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္လာေအာင္ အားလံုးျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားေဆြးေႏြးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒါနဲ႔ တဆက္တည္း ေစာေစာက ျပည္တြင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြက႑ဖက္က ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေျပာေနၾကတာက ျပည္တြင္းက ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြကို လာခြင့္ျပဳတာေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြေကာ ျပည္ပမွာ သြားေရာက္လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ျပည္ပကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ပို႔ပိုင္ခြင့္၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္လို ႏိုင္ငံမ်ဳိးမွာ မေန႔တေန႔ကပဲ သူတုိ႔ စီးပြားေရးပိတ္စို႔မႈ သက္တမ္းထပ္တိုးလုိက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီဥစၥာကို ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ နည္းလမ္းရွိသလား။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဖက္က စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ညႇိႏိႈင္းၾကရမယ္။ အဓိက က်ေနာ္ နားလည္းတာကေတာ့ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ရပ္ၾကားမွာ အေတာ္နားလည္းမႈ ရခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးအရ အကန္႔အသတ္ sanctions လုပ္ထားတဲ့ကိစၥေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တုိးတက္ေအာင္ျမင္လာတာနဲ႔အမွ် သူတုိ႔ဖက္ကလည္း sanctions ကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရုတ္သိမ္းလာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအေနအထားဟာ ပိုၿပီးျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖစ္လာဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အဓိက က်ေနာ္ နားလည္းတာကေတာ့ အိုဘားမား အစိုးရက က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ရထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔ ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြကို လုပ္ေနေပမယ့္လည္း ကြန္ဂရက္ နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဆီနိတ္လႊတ္ေတာ္ေတြဖက္ကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္တမ္းတိုးတဲ့ အေနအထားေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ကိစၥကိုေတာ့ ေျဖေလွ်ာ့လိုက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို က်ေနာ္တုိ႔ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္ပို႔ႏိုင္တဲ့ကိစၥကိုေတာ့ ဆက္လက္ကန္႔သတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥ။ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္ စီးပြားေရးပညာ ရႈေထာင့္ကေနၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ အေမရိကန္အစိုးရအတြက္ေတာ့ သဘာဝမက်တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုလို အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတဲ့ကိစၥက က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ပို႔ကုန္ေတြကို အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို တင္သြင္းႏိုင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း က်ေနာ္တို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကာလမွာ တကယ္ကို တိက်တဲ့ ျမန္ဆန္တဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ပို႔ကုန္ပို႔တဲ့လူေတြရမယ္။ ပို႔ကုန္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အထူးသျဖင့္က လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး၊ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း၊ သားငါး။ အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း။ ဒီကေနရလာမယ့္ ပို႔ကုန္ေတြကို ပို႔ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြရဲ ႔ ေနာက္မွာ ဘယ္သူေတြရွိေနသလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္သားေတြ၊ ေရလုပ္သားေတြ၊ လယ္ယာလုပ္သားေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဒါဟာ အေျခခံလူတန္းစာေတြအတြက္က အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ လုပ္ငန္းေတြမွာ ျမန္ျမန္အက်ဳိးရွိေလေလ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ကလည္း ဒီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြရဲ ႔ အက်ဳိးေက်းဇူးကို ျမန္ျမန္ခံစားရေလေလ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းေတြလည္း ပိုေအာင္ျမင္ေလေလ ျဖစ္တာေပါ့။ ဒါဆုိရင္ အေမရိကန္အစိုးရက ေျပာေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ေျပာင္းလဲမႈရဲ ႔ ေနာက္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ေနာက္ဆံုးပိတ္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ျဖစ္လာဖို႔အထိ ေျပာင္းလဲလာဖို႔ဆုိရင္ အခုနေျပာတဲ့အဆင့္ေတြက အရင္လိုလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အခုကိစၥမွာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈကိုပဲ ဖိတ္လိုက္တယ္ဆိုေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ အက်ိးေက်းဇူးရွိတာက အေမရိကန္ကုမၼဏီေတြျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း သူတုိ႔ လာၿပီးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမယ့္ကိစၥေတြက သဘာဝအရင္းအျမစ္ကို တူးေဖာ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ အရင္ဆံုး ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမယ့္ အေနအထားေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ လုပ္ငန္းေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေျခခံလူတန္းစားအတြက္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အက်ဳိးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခုက sanctions ခ်ရျခင္းရဲ ႔ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ အခု sanctions ေျဖေလွ်ာ့တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ အံဝင္ဂြင္က် မျဖစ္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အားလံုးက ဝိုင္းဝန္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အျမန္ဆံုးေျဖေလွ်ာ့ႏိုင္ဖို႔ကိစၥ ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးတင္ျပသြားရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ တဖတ္မွာ အေမရိကန္က႑ကေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ အေမရိကန္ကို ပို႔လို႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ တျခား ဥေရာပလို ႏိုင္ငံမ်ဳိးေတြ၊ တရုတ္၊ ထိုင္း၊ အိႏိၵယ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြဖက္ကို တင္ပို႔တဲ့ကိစၥေတြက အျပန္အလွန္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရွိသလား။ သေဘာက တဖတ္သတ္ မဟုတ္ဘဲ။ အေမရိကန္ ျဖစ္ေနသလို။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အေမရိကန္နဲ႔ ျဖစ္ေနလိုမ်ဳိးပဲ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း တခုက်န္ေနတဲ့ကိစၥက GSP လို႔ ေခၚတဲ့ကိစၥ။ ဒါဟာ ILO ေန ေနာက္ဆံုးပိတ္။ ေျဖေလွ်ာ့မႈကို လုပ္လိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဥေရာပသမဂၢကလည္း ဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုးဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢဖက္က ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေႏွးနဲ႔အျမန္ဆိုသလိုပဲ GSP ေျဖေလွ်ာ့မႈ လုပ္ငန္းဟာ အျမန္ဆံုးၿပီးသြားမယ္။ ၿပီးသြားၿပီဆုိရင္ အခုနေျပာတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေျခခံပို႔ကုန္ေတြကလည္း ဥေရာပေစ်းကြက္ကို မၾကာခင္ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ႏိုင္လိမ့္မယ္ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ အေရွ ႔ေတာင္အာရွကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ပို႔ကုန္ပစၥည္းေတြ သြားႏိုင္တဲ့ေစ်းကြက္ေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ကုန္ပစၥည္းေတြတူေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔က အခုေလာေလာဆယ္မွာ အားယူၿပီးၿပိဳင္ရမယ့္ အေနအထားရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အမ်ဳိးသားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေငြရွင္ဓနရွင္ေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ အစိုးရက အားေပးသင့္တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥကို တခ်ဳိ ႔ေသာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း တင္ျပေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ မၾကာခင္ ၂၀၁၅ မွာ အာဆီယံဝန္းက်င္ဆုိၿပီေတာ့ အာဆီယံက လုပ္ငန္းေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တံခါးမရွိ ဓါးမရွိ လာႏိုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္မေရာက္ခင္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ဆီက လုပ္ငန္းရွင္ေတြက တစံုတခုေသာ အတိုင္းအတာအားျဖင့္ အရွိန္ယူထားဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီအရွိန္ ရဖို႔ဆိုရင္ အခုခ်မွတ္မယ့္ ဥပေဒသစ္ေတြဟာ အဲဒီအရွိန္ရႏိုင္ေရးအတြက္ တြန္းအားေပးႏိုင္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြျဖစ္လာဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သြားေနတဲ့ အလားအလာကေရာ ဒီ ဥပေဒၾကမ္းေတြ အစိုးရဖက္က တင္သြင္းတာေတြရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အႀကိတ္အႏွယ္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကတာရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲက အေနအထားေတြက ဘယ္လိုရွိသလဲ။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၿပီးႏိုင္ဖို႔ အလားအလာရွိသလား။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အဓိက သူတုိ႔ စဥ္းစားေနတဲ့ကိစၥကေတာ့ ေရရွည္အတြက္ ေကာင္းဖို႔ဆိုတာကိုလည္း စဥ္းစားေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အေနအထားက အရင္တုန္းကေတာ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈဆုိရင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူလာၿပီး လုပ္ႏိုင္ေအာင္ဆုိၿပီး က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒီနည္းနဲ႔ မက္လံုးေပးခဲ့တာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အခုန မက္လံုးေပးတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိထားတယ္။ အခုလည္းဆက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီကိစၥေတြကို ဆက္ထားမွာ ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မက္လံုးေပးတဲ့အခါမွာ ေရရွည္တည္တန္႔ၿပီးေတာ့ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြကို လာႏိုင္မယ့္။ စိတ္ခ်ရတဲ့ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဝန္းက်င္တခုကို ဒီဥပေဒက အခိုင္အမာ ကာကြယ္ေပးထားႏိုင္မယ့္ကိစၥကလည္း အခု အေနအထားမွာ က်ေနာ္တို႔ ဗမာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးလာတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးလာလည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ အေျခအေနဟာ အရင္အေျခအေနနဲ႔ မတူတာက က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကို ဝင္မယ့္လူ၊ လာခ်င္တဲ့လူ လုပ္ခ်င္တဲ့လူက အရမ္းမ်ားလာတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔က ပိုၿပီးမက္လံုးေပးစရာမလုိဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ဥဒဟိုလာၿပီး ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ဟာေတြ ေတြ႔ေနရတယ္။ အဓိက က ဒီလိုအေနအထားမ်ဳိးမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ဖက္က ဒီလာၾကတဲ့လူေတြထဲက က်ေနာ္ဖက္မွာ နည္းနည္းေလး ပိုၿပီးေတာ့ စီစီစစ္စစ္နဲ႔ ေရြးႏိုင္ေအာင္ ေရြးတဲ့အခါမွာလည္း ဥပေဒေၾကာင္းလမ္းအရ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒဟာ quality investment မ်ဳိးကို မ်ားမ်ားလုပ္ႏိုင္မယ့္ ဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔က ႀကိဳးစားဖို႔လုိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သိပ္အခ်ိန္အားျဖင့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ သြက္သြက္လက္လက္ လုပ္တာထက္စာရင္ ပိုၿပီးေတာ့ စဥ္းစဥ္းစားစား ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ဖက္က ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥဟာ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ အင္မတန္မွ ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္ပိုေရးရွင္ႀကီးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ပိုမုိၿပီးေတာ့ ႀကီးမားၿပီး၊ ေရရွည္အတြက္ အလုပ္လုပ္မယ့္ ေကာ္ပိုေရးရွင္ႀကီးေတြအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ ဥပေဒေကာင္းတရပ္ ထြက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။
ဦးေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္တာက ဦးေဇာ္ဦး တင္ျပသြားသလိုပဲ ဒီဟာေတြက လုပ္ရင္ေတာင္ ေကာင္းတယ္။ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ။ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ။ လိုလည္းလိုအပ္တဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကို ျမန္ျမန္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ။ ဒါေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္။
ဦးေဇာ္ဦး ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ဥပေဒတရပ္ အျမန္ဆံုးထြက္ဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥကို လုပ္ေနတယ္။ ဒီဟာကလည္း ျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒတခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက ဒီ ဥပေဒရဲ ႔ ေနာက္မွာ နည္းဥပေဒေတြ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြပါ ဆက္ၿပီးျဖစ္လာဖုိ႔ အေရးႀကီးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဖက္က ပိုၿပီးေတာ့ ဂရုတစိုက္နဲ႔ ျပင္ဆင္ထားသင့္တဲ့ကိစၥကေတာ့ capacity building လို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ့္ရဲ ႔ လူအရင္းအျမစ္ စြမ္းအားေတြကို အခုန ဝင္လာမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ေအာင္။ ေပါင္းကူးလုပ္ေပးႏိုင္မယ့္ bridging program လိုဟာမ်ဳိး။ အဲဒီလို အစီအစဥ္ေတြဟာ သီးသန္႔ေဆာင္ရြက္ထားဖို႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုးနဲ႔ လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္ေတြလည္း ရွိသလို။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလည္း ဒါကို ကူညီေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ့္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ေရာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းေတြမွာ အႂကြမ္းတဝင္ ရွိၿပီးသာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ျမန္မာလူငယ္ ပညာရွင္ေတြကို ျပန္လည္ ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို လုပ္မယ္ဆုိရင္ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ အခ်ိန္မီလုပ္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လူ႔အရင္းအျမစ္ေတြမကဘူး၊ ႏုိင္ငံတကာအရပ္ရပ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ပညာရွင္ေတြရဲ ႔ အရင္းအျမစ္အားကိုပါ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရက ထည့္တြက္ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈကို အျမန္ဆံုးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ အထိေရာက္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္တခု ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment