ဘာကို ဘယ္လို ေရးၾကမလဲ
ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဂ်ာနယ္မ်ား ၂၀၀ နီးပါး ထုတ္ေ၀လွ်က္ရွိသည္ (ဓာတ္ပံု – ေမစစ္ပိုင္ / ဧရာဝတီ)ယေန႔ေခတ္ကို Information Age သတင္းေခတ္ဟု ေခၚေနၾကသည္။ လူတိုင္းပင္ ေန႔စဥ္ အာဟာရ စားသုံးေနသကဲ့သို႔ သတင္းကို စားသုံးေနရသည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ သတင္းႏွင့္ ကင္းလြတ္ေသာ အခ်ိန္၊ သတင္းႏွင့္ ကင္းလြတ္ေသာ ေနရာ၊ သတင္းႏွင့္ ကင္းလြတ္ေသာလူ ဟူ၍ မရွိသည္မွာ ၾကာၿပီ။
ပုံႏွိပ္ႏွင့္ ႐ုပ္သံလႊင့္ မီဒီယာမ်ား မေပၚထြန္းခင္က (ျမန္မာဘုရင္မ်ား လက္ထက္တြင္) လူအမ်ား သိေစလိုေသာသတင္းကိုၿမိဳ႕ျပင္ေလးရပ္၌ ေမာင္းေၾကးနင္းခတ္ေစျခင္းျဖင့္အသိေပးၾကသည္။
ေမာင္းသံၾကားလွ်င္၊ “တိုင္းသူျပည္သား လူအမ်ားတို႔ေလး” ဟူေသာ အသံၾကားလွ်င္ လူအမ်ား စုေ၀းလာေရာက္ကာ နားေထာင္ၾကသည္။ လက္လွမ္း မမီႏိုင္ေသာ ေနရာမွ လူမ်ားသည္လည္း တဆင့္ စကား တဆင့္နားျဖင့္ “သတင္း”ကို သိၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ပန္းသတင္း ေလညင္းေဆာင္၊ လူသတင္း လူခ်င္းေဆာင္” ဟူေသာ စကား ေခတ္စားခဲ့၏။
ယခု Multi-media ေခၚ စြယ္စုံမီဒီယာေခတ္ ေရာက္လာေသာအခါ သတင္းကို မျမင္ရ၊ မၾကားရ၊ မဖတ္ရလွ်င္ မေနႏိုင္ ေသာ လူေတြ ျဖစ္၍ လာသည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာေပၚတြင္ က႑ေပါင္းစုံမွ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားသည္ မီဒီယာ ေပါင္းစုံမွ အဆက္မျပတ္ အလ်ဥ္မျပတ္ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ စီးဆင္းေနၾကရာ လူတိုင္းသည္ သတင္းတိုင္းကို သိရွိႏိုင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့။ သတင္းေတြက အလွ်ံအပယ္ ျဖစ္ေနေလရာ ကိုယ္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မည့္ သတင္း အခ်က္အလက္ကို ေရြးခ်ယ္လာၾကသည္။
ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဂ်ာနယ္မ်ား ၂၀၀ နီးပါး ထုတ္ေ၀လွ်က္ရွိရာ၊ အားကစား၊ က်န္းမာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ေစ်းကြက္၊ အိုင္တီနည္းပညာ၊ သတင္း၊ ဘာသာေရး၊ ဂမၻီရ စသည္ျဖင့္ လိုင္းေပါင္းစုံ၊ ေထာင့္ေပါင္းစုံ စုံေစ့စြာ ျဖစ္ထြန္းေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ လူေတြက ကိုယ္ လိုေသာ သတင္းကို အသင့္ယူငင္ သုံးစြဲ႐ုံပင္။
သို႔ေသာ္ သံကန္႔လန္႔ကာ ႏိုင္ငံမ်ားဟု တေခတ္က ေခၚေသာ တပါတီ အာဏာရွင္ စနစ္ႀကီးစိုး လြမ္းမိုးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္တို႔က သတင္း ျဖတ္ေတာက္မႈ (ဆင္ဆာ)လုပ္လာတာ ေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တခ်ိန္က (ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ အစိုးရေခတ္) အာရွတြင္ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိေသာ ႏိုင္ငံ ဟု သတင္းေမႊးခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းၿပီးသည္မွ စ၍ ၂၀၁၁ အစိုးရ မတက္မီ အထိ “စာနယ္ဇင္းေလာက အေမွာင္ေခတ္” ဟု ေခၚႏိုင္ေသာ အႏွစ္၅၀ ကို စာေပေလာကသားတို႔ အံခဲကာ မာန္ဇြဲျဖင့္ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကရသည္။
Media ဆိုသည့္ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸါယ္မွာ လူထုဆက္သြယ္ေရး၊ လူထုျပန္႔ပြားေရးပင္ ျဖစ္သည္။ မီဒီယာကုို ျဖတ္ေတာက္ ပိတ္ပင္ျခင္းမွာ လူထု၏ နား မ်က္ေစ့ ပါးစပ္တို႔ကို ပိတ္ပင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ား မႈိလို ေပါက္ေနေသာ ဖ.ဆ.ဖ.လ ေခတ္က စာနယ္ဇင္းတို႔ သည္ စတုတၳမ႑ိဳင္ စစ္စစ္ျဖစ္ကာ မည္သူ႔မ်က္ႏွာကိုမွ မေထာက္ဘဲ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားကိုပင္ ပြင့္လင္းစြာ ေ၀ဖန္ေရးသား ခဲ့ၾကသည္။ ဦးႏုလို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေလွာင္ေျပာင္ သေရာ္သည့္ “မင္းသား ကိုႀကီးေကာင္း” (ရန္ကုန္ဘေဆြေရးသည္) လို စာအုပ္မ်ဳိးပင္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရခဲ့ သည္။
တခုေတာ့ ရွိသည္၊ ထိုေခတ္ကလည္း အစိုးရဘက္မွ လြန္ကြ်ံသည္ဟု ယူဆေသာ အရာမ်ားအတြက္ အေရးယူမႈ တခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ တြင္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္သည္ ျပည္ေတာ္သာ ခင္ခင္ဦး၊ သူပုန္ႀကီး စေသာ ၀တၳဳမ်ားကို ေရးသားမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရကာ ေထာင္ ၇ ႏွစ္ က်ခဲ့သည္။ ဆရာ ေအာင္လင္း၊ ဆရာ ျမသန္းတင့္၊ ဆရာ သခင္ျမသန္း တို႔ကဲ့သို႔ေသာ လက္၀ဲယိမ္း စာေရးဆရာမ်ား သည္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ လုံၿခဳံေရးကို အေၾကာင္းျပဳကာ ဖမ္းဆီးျခင္းမ်ားလည္း ရွိသည္။ လိင္ကိစၥကို အလြန္အကြ်ံအသားေပး ေဖာ္ျပသည္ဟု ယူဆေသာ စာအုပ္မ်ား ပိတ္ပင္ခံရသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး အသေရဖ်က္မႈႏွင့္ စာေရးဆရာကို တရားစြဲမႈမ်ိဳး သိပ္မေတြ႕ရ။ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္မ်ား တရားစြဲခံရသည္မ်ားေတာ့ ရွိသည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ အစိုးရတက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ တားဆီးပိတ္ပင္ခံရေသာ စာအုပ္မ်ား ရွိလာ သည္။ နႏၵာပုလဲသြယ္ (တကၠသိုလ္ နႏၵမိတ္)၊ ေရႊ၀ါျပည္ (ရန္ကုန္ဘေဆြ)၊ ၿပိဳမွာေလလား မိုးရဲ႕ (ေအာင္ျပည့္) စသည္ျဖင့္။ ထိုစာအုပ္မ်ားမွာ “ထုတ္တင္”ေခတ္က ျဖစ္သည္။ “တင္ထုတ္” ေခတ္ ေရာက္ေသာအခါ ထုတ္ေ၀ရန္ တင္ျပစဥ္ကပင္ ပိတ္လိုက္ၾကသျဖင့္ စာအုပ္အဆင့္ ေရာက္မလာၾကေတာ့။ မဂၢဇင္း ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ၀တၳဳတို၊ ၀တၳဳရွည္၊ ေဆာင္းပါး၊ ကဗ်ာ စသည္တို႔မွာမူ ျဖတ္ေတာက္ခံခဲ့ၾကရသည္။
တေခတ္က ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္း မရွိသေလာက္ ရွားပါးခဲ့၏။ ပုဂၢလိက သတင္းစာ ဟူ၍ မရွိ။ အစိုးရပိုင္ စာနယ္ဇင္း မ်ားကလည္း အစိုးရ ထုတ္ျပန္ေပးေသာ သတင္းမ်ားကိုသာ ေဖာ္ျပခြင့္ရွိၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားကပင္ အျဖတ္အေတာက္မရွိ ေဖာ္ျပေနၾကေသာ ျပည္ပသတင္းဌာနမ်ားကို အားကိုးလာၾကရေသာ ေခတ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ေကာင္းမြန္ေသာ အလားအလာမဟုတ္ပါ။ ထိုေခတ္မွာပင္ စာေရးဆရာ ေမာင္ေဖငယ္သည္ “ေဖာင္းကားစား ေမာင္ေမာင္” ၀တၳဳေၾကာင့္ ေထာင္က်သြားခဲ့သည္။ ႐ႈေထာင့္ဂ်ာနယ္သည္လည္း ကဗ်ာ တပုဒ္ေၾကာင့္ အယ္ဒီတာ ၀င္းခက္ႏွင့္ ကဗ်ာေရးသူ ၀င္းလတ္တို႔ ေထာင္က်ခဲ့သည္။
ယခုေတာ့ ႏွစ္ ၅၀ အေမွာင္ေခတ္မွ လြတ္လပ္ၿပီဟု ဆိုၾကသည္။ ယခင္ေခတ္က ပိတ္ပင္တားေသာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ မေပးခဲ့ေသာ (ထို႔ေၾကာင့္ အိႏၵိယတြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ရသည့္) ဦးႏု၏ “တာေတ စေနသား” ထုတ္ေ၀ခြင့္ရသည္။ ယခင္ အေျခအေနအတိုင္းဆို ထုတ္ေ၀ခြင့္ရရန္ မလြယ္ကူေသာ ႏုိင္ငံေရး ေနာက္ခံ၀တၳဳ၊ မွတ္တမ္း ေဆာင္းပါး စတာေတြ ထြက္ေပၚလာသည္။ ေျမာက္မ်ားစြာလည္း ထြက္ေပၚလာစရာလည္း ရွိေသးသည္။ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ထုတ္ေ၀ဖို႔ စိုင္းျပင္းေနၾကသည္။ တေန႔က စာေပစိစစ္ေရး ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထြက္လာသည္။ သို႔ေသာ္ စာေပေလာကသားေတြ ေမွ်ာ္ကိုးေနေသာ Media Law ကေတာ့ ထြက္ေပၚ မလာေသး။
က်ေနာ္တို႔ စာေပသမားေတြ သတိထားရမွာက “လြတ္လပ္ခြင့္” ဆိုေသာ စကားကို “ပရမ္းပတာ”ဟု အဓိပၸာယ္ အေကာက္အယူ မမွားဖို႔ ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တာ၀န္ ပူးတြဲမႈမွာ ပို၍ အေရးႀကိးေၾကာင္း သေဘာေပါက္ရမည္။ (အာဏာရွင္စနစ္တြင္ က်ေနာ္တို႔သည္ ရပိုင္ခြင့္လည္း မရွိ။ အာဏာပိုင္တို႔က တာ၀န္ယူထား သျဖင့္ က်ေနာ္တို႔တြင္ တာ၀န္လည္း မရွိပါ။) အခုေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္ပင္ ျဖစ္ရာ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ရန္ အင္မတန္ အေရးႀကီးေနသည္။
အခု လြတ္လပ္ၿပီတဲ့။ က်ေနာ္တို႔ ဘာကို ဘယ္လိုေရး မလဲ။
(သစၥာနီသည္ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳတို၊ ေဆာင္းပါး၊ ဘာသာေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ သေရာ္စာ၊ ဘာသာျပန္၊ သိပၸံ၀တၳဳ၊ အႏုပညာ ေ၀ဖန္ေရး စသည့္ စာေပ လက္ရာစုံကို မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ေရးသားလ်က္ ရွိၿပီး လုံးခ်င္း စာအုပ္မ်ားစြာကိုလည္း ေရးသားထုတ္ေ၀လ်က္ရွိသည့္ စာေရးဆရာ တဦးျဖစ္သည္။)
No comments:
Post a Comment