“ ဤ ”ကို “ကၽြဲ” ဖတ္ရန္အတြက္ အုပ္စုဖဲြ႕ ညီညြတ္ၾကေလေသာအခါ

“ ဤ ”ကို “ကၽြဲ” ဖတ္ရန္အတြက္ အုပ္စုဖဲြ႕ ညီညြတ္ၾကေလေသာအခါ 

by mmnewshub

Messenger News Journal , 29 November 2012  —-
“ ဤ ”ကို “ကၽြဲ” ဖတ္ရန္အတြက္ အုပ္စုဖဲြ႕ ညီညြတ္ၾကေလေသာအခါ

ကမၻာေပၚတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာ႐ွိၾကပါသည္ ။ ႏိုင္ငံတစ္ခု(state)ကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္ လူဦးေရ (popul-ation) နယ္ေျမ အပိုင္းအျခား (territory) အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရ (government) ႏွင့္ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ (sovereignty) ဟူသည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ျပည့္ စံုရပါသည္ ။

ႏိုင္ငံတစ္ခုစီ၏ သမိုင္းေနာက္ခံ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ား ၊ ေရေျမေတာေတာင္ သဘာ၀မ်ား ၊ ယွဥ္တဲြေနထိုင္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ႏွင့္ အသိပညာ စသည့္အေျခခံမ်ားေပၚတြင္ မူတည္၍ ႏိုင္ငံမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အသြင္သ႑ာန္ မ်ားလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကဲြျပားၾကပါသည္ ။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီး၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္
(၁)   သမၼတစနစ္ကို အျပည့္အ၀က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Countries with a full presidential system)
(၂)    သမၼတစနစ္ကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Countries with a semi- presidential system)
(၃)    သမၼတကို ပါလီမန္မွေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ၿပီး  သမၼတတြင္လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာ႐ွိေသာစနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Parliamentary republics with an executive presidency chosen by the Parliament)
(၄)    ဂုဏ္ထူးေဆာင္ သမၼတ(သမၼတတြင္လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ႐ွိ)ကို ပါလီမန္မွ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တြင္သာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးအပ္ထားေသာ စနစ္ကို က်င့္သံုးေသာႏိုင္ငံ (Parliamentary republic with a ceremonial president, where the prime minister is the executive )
(၅)    ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အား လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ကို က်ယ္ျပန္႔စြာေပးအပ္ထားၿပီး အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားေသာ ဘုရင္ စနစ္( စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္) ကို က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Constitutional monarchies where executive power is vested in a Prime minister/ premier)
(၆)    အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ ဘုရင္စနစ္( စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္) ကိုက်င့္သံုးေသာ္လည္း သီးျခား အစိုးရအဖဲြ႕အႀကီးအကဲထား႐ွိေသာ၊ ေတာ္၀င္မိသားစုတြင္ ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာ႐ွိေသာစနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Constitutional mona-rchies which have a separate head-of-government , but where royalty hold political power)
(၇)    အျပည့္အ၀ ဘုရင္(ေစာ္ဘြား)စနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ(Absolute monarchies)
(၈)    တစ္ပါတီစနစ္ကိုက်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ (Single – party state) မ်ားဟု၍ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္ ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏  အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သည္ ကမၻာက အသိအမွတ္ျပဳသတ္မွတ္ခ်က္အရ (Republics with a presidential system of government) ထဲတြင္ပါ၀င္ပါသည္ ။ သို႔ေသာ္ သမၼတကို ျပည္သူလူထုမွ တိုက္႐ိုက္ဆႏၵမဲေပး၍ ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ရျခင္း မဟုတ္ဘဲ လႊတ္ေတာ္မွ ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ (Parliamentary republics with an executive presidency chosen by the Parliament) စနစ္ဟုလည္းဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္ ။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ထိုင္း၊ မေလး႐ွား၊ ကေမၻာဒီးယား ၊ အာ႐ွ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ၊ ဂ်ပန္ ၊ အီရတ္ ၊ ပါကစၥတန္ ၊ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း ၊ ဂ်ာမဏီ ၊ အီတလီ ၊ စပိန္ တို႔ကဲ့သို႔လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ျဖင့္ဖဲြ႕စည္း ထားေသာ Bicameral system စနစ္ကိုက်င့္သံုးသည့္ႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္လည္း အပါ အ၀င္ ျဖစ္ပါသည္ ။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ျပဌာန္းထားေသာသမၼတႏွင့္ဒုသမၼတတို႔၏အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာကမၻာ့ႏိုင္ငံ မ်ား၏ သတ္မွတ္ခ်က္စံႏႈန္း မ်ားႏွင့္ မတူညီဘဲ သိသိသာသာကဲြဲျပားျခားနားလွသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရပါသည္ ။ “တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ တစ္႐ြာတစ္ပုဒ္ ဆန္း” ဟူေသာ စကားႏွင့္ ပင္ မလံုေလာက္ပဲ ၊ “ ငါ႐ွင္ဘုရင္ ငါ့တိုင္းျပည္- ဘယ္ႏွစ္ပတ္လွည့္လွည့္” ဟူေသာစကားကို သံုးမွသာ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ မည္ထင္ပါသည္ ။
————–
ျမန္မာျပည္သူ/သားမ်ား ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ၾကေစရန္ ကမၻာေပၚမွ သမၼတစနစ္က်င့္သံုးေသာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ား ၏ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတ၏ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို လိုရင္းတို႐ွင္းေဖာ္ျပလိုပါသည္ဟူျပီး ကမၻာနုိင္ငံတခ်ိဳ႔၏ သမၼတေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ပုံမ်ားကုိေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ခ်န္လပ္ထားျပီး (စာရွည္မည္စုိးသျဖင့္) ဆက္လက္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
————-
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပဌာန္းထားေသာ သမၼတ၏ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ ျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ စစ္ေရးစသည့္ အျမင္မ်ား ႐ွိရမည္ ဟူသည့္အခ်က္ႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ တူညီေနသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္ ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖဲြ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတတို႔၏ အရည္အခ်င္းမ်ား သတ္မွတ္ခ်က္တို႔တြင္ အခန္း(၃) အပိုဒ္ ၅၉တြင္-
(က)    ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚသစၥာ႐ွိသူျဖစ္ရမည္ ။
(ခ)    မိမိ၏ မိဘႏွစ္ပါးလံုး ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြား ေသာ တုိင္းရင္းသားမွ ျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ ။
(ဂ)    ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသူသည္ အနည္းဆံုး အသက္ (၄၅) ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ
(ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ စစ္ေရး စသည့္ အျမင္မ်ား ႐ွိရမည္
(င)     သမၼတအျဖစ္ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း အနည္းဆံုး အႏွစ္(၂၀) ႏိုင္ငံေတာ္တြင္အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ သူျဖစ္ရမည္ ။ ျခြင္းခ်က္-ႏိုင္ငံေတာ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တရား၀င္သြားေရာက္သည့္ ကာလမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည့္ကာလ အျဖစ္ထည့္သြင္းေရတြက္ရမည္ ။
(စ)   မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊မိမိ၏ မိဘတစ္ပါးပါးေသာ္လည္း ေကာင္း ၊  မိမိ၏ဇနီးသို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ မိမိ၏ တရား၀င္သားသမီး တစ္ဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ထိုတရား၀င္ သားသမီးတစ္ဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူေစာင့္ေ႐ွာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစုိးရ၏လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါး၏ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ။ ထိုသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း ၊ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရး မ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္႐ွိသူမ်ား မျဖစ္ေစရ ။
(ဆ)    ေ႐ြးေကာက္ပဲြ၌ ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားအျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအတြက္ သီးျခားသတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စံုရမည္ ဟု သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္ ။
အမ်ားညီ၍ “ဤ”ကို “ကဲၽြ” ဖတ္သည္မွာျပႆနာမဟုတ္ပါ ။ နကိုယ္က“ ဤ” ဟုသတ္မွတ္ထားသည္ကို “ကၽြဲ” ဟု ဖတ္ရန္အတြက္ တမင္တကာ ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိ ညွိႏႈိင္းညီညြတ္ၾကျခင္းသည္ကား ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္ ။ ထို႔ထက္ပို၍ က်န္သူမ်ားကိုပါ “ ဤ ” ကို “ဤ” ဟု ဖတ္ခြင့္မေပးဘဲ “ ကၽြဲ” ဟုသာ ဖတ္ရမည္ဟု အတင္းအဓမၼ ျပဳက်င့္ၾကျခင္းမွာ အလြန္ပင္ျပႆနာျဖစ္လာပါသည္ ။
မိမိ ေနအိမ္ လံုျခံဳေရးအတြက္  ျခံ၀င္းအခိုင္အမာ ကာရံျခင္းမွာ သင့္ေလ်ာ္ေသာ္လည္း လိုအပ္သည္ထက္ပို၍ ခိုင္မာေတာင့္တင္း ျမင့္မားစြာ (အလံုပိတ္) ကာရံေသာျခံ၀င္းသည္ မိမိအတြက္ ေထာင္နံရံသဖြယ္ ျပန္လည္ျပဳမူတတ္သည္ကို သတိခ်ပ္ၾကေစလိုပါသည္ ။ မိမိအိမ္ကို ျပင္ပမွလူမ်ား မျမင္ႏိုင္ေစရန္ကာကြယ္ေသာ ျခံတံတိုင္းသည္ မိမိအတြက္လည္း ျပင္ပသို႔ မျမင္ႏိုင္ေစရန္ ပိတ္ဆို႔ကာဆီးေသာ အတား အဆီး ျဖစ္တတ္သည္ကို နားလည္ရန္လိုပါလိမ့္မည္ ။
ျမန္မာႏိုင္ငံဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ အခန္း(၃) အပိုဒ္ ၅၉ ပါ သမၼတအရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္သူတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ညဏ္မီသေလာက္ သံုးသပ္တင္ျပလိုပါသည္ ။
(က)    ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚသစၥာ႐ွိသူျဖစ္ရမည္ ။
ထိုအခ်က္ကို ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေက်ေက်နပ္နပ္လက္ခံပါသည္ ။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ သမၼတသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံ သားမ်ားအေပၚ သစၥာ႐ွိသူျဖစ္ရမည္ ဆိုသည္မွာ အလြန္ပင္လိုအပ္ေသာ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္ ။ သို႔ေသာ္ “သစၥာ” ဟူသည္ကို မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ တုိင္းတာပါသနည္း ။ သမၼတမျဖစ္မီ သစၥာ႐ွိရန္လိုသည္လား ၊ သမၼတျဖစ္ေနစဥ္ သစၥာ႐ွိရန္ လိုသည္လား ၊ သမၼတျဖစ္ၿပီးေနာက္တြင္ သစၥာ႐ွိရန္လိုသည္လား ၊ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚသစၥာ႐ွိ သူျဖစ္ရန္လိုအပ္သည္ဟုဆိုလွ်င္  ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တို႔၏ ဥကၠဌမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚ သစၥာ႐ွိသူျဖစ္ရန္မလိုအပ္ပါဟုဆိုလိုပါသည္လား ၊ အစိုးရအဖဲြ႕၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားသည္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚ သစၥာ႐ွိ သူျဖစ္ရန္ မလိုအပ္ပါဟုဆုိလိုပါသည္လား စသည္ေမးခြန္းမ်ားကိုေတာ့ ေမးလိုပါေသးသည္ ။
(ခ)    မိမိ၏ မိဘႏွစ္ပါးလံုး ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြား ေသာ တုိင္းရင္းသားမွ ျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ ။
ဤအခ်က္အရဆိုလွ်င္ ဘားရက္အိုဘားမားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သမၼတျဖစ္ခြင့္ရမည္မဟုတ္ပါ ။(၎၏ ဖခင္ Barak Hussein Obama,Senior သည္ယခုထက္တိုင္ ကင္ညာႏိုင္ငံသားျဖစ္ပါသည္ ။ ကင္ညာႏိုင္ငံအစိုးရ၏ အဆင့္ျမင့္ စီးပြားေရးပါရဂူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ မိခင္ Ann Dunham သည္လည္း ကင္ညာႏိုင္ငံတြင္ အတူလိုက္ေနထိုင္ပါသည္။ အိုဘာမား သမၼတအျဖစ္အေ႐ြးခံရရန္ ဖခင္ကို ကင္ညာႏိုင္ငံမွ အေမရိကန္သို႔ေျပာင္း၍ ႏိုင္ငံသားခံယူခိုင္းခဲ့ျခင္းမ်ိဳး မ႐ွိခဲ့ပါ။) ဤအခ်က္သည္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ခုႏွင့္မည္သို႔ မွ်မဆီေလ်ာ္ေသာ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ ။ သားသမီးသည္ မိဘကို ေ႐ြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မ႐ွိပါ ။ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀၍ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္မည့္ အရည္အခ်င္း႐ွိေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးသည္ ၎၏ မိဘမ်ားအနက္မွ တစ္ဦး တိုင္းရင္းသားမျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္မ႐ွိ ဟူေသာကိစၥသည္ မည္မွ် အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့ သည္ကို စဥ္းစားတတ္သူမ်ားသိႏိုင္ၾကပါသည္ ။တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္းကို သူႏွင့္မဆိုင္ေသာ အပ အရည္အခ်င္း ျဖင့္ ေျခဖ်က္ျခင္းဟုပင္ ဆိုႏိုင္ပါသည္ ။ သိုးငယ္နွင့္ ၀ံပုေလြပံုျပင္ကဲ့သို႔ပင္ “ နင္မဟုတ္ရင္ နင့္အေဖ” ဟု အျပစ္႐ွာထားေသာ ဥပေဒဟု ပင္ဆိုခ်င္ပါသည္။
ယခင္အစိုးရအဆက္ဆက္တြင္ ဤသို႔ေသာမူ၀ါဒမ်ားကို က်င့္သံုးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထူးခၽြန္ထက္ျမက္ေသာ ပညာတတ္မ်ား (ထိုက္တန္ေသာ ရာထူးဌာနႏၱရမ်ားတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ မရၾကေသာေၾကာင္)့ ႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾက၍ မ်က္ေမွာက္တြင္ ႏိုင္ငံ၏ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမႈ ျပႆနာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေတြ႕ႀကံဳေနရသည္ကို ေထာက္ခ်င့္ေစလိုပါသည္ ။ ဤအပိုဒ္တြင္ ျပဌာန္းသင့္သည္မွာ (အျခားဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္ျပဌာန္းသည့္အတိုင္း) “ မိဘမ်ားႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြားေသာ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ ” ဟုသတ္မွတ္သင့္ပါသည္။
(ဂ)    ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသူသည္ အနည္းဆံုး အသက္ (၄၅) ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူျဖစ္ရမည္ ။
ဤအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေစာဒကတက္ဖြယ္မ႐ွိပါ ၊သို႔ေသာ္ အျခားဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ား၏ သမၼတမ်ားထက္ အသက္ (၁၀) ႏွစ္ပိုမို အိုမင္းေသာႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကဦးေဆာင္မည့္ႏိုင္ငံတစ္ခုအျဖစ္အျမဲရပ္တည္သြားရမည္ကိုေတာ့သတိျပဳသင့္သည္ ။ ထူးခၽြန္ထက္ျမက္ ေသာသူ တစ္ေယာက္၏ ႏိုင္ငံအတြက္ေပးဆပ္မည့္ လုပ္အားကို ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားက ခံစားရမည့္ အခြင့္အေရး ကို (၁၀)ႏွစ္ ေနာက္က်ၿပီးမွ ခံစားရခြင့္ရမည္ဟုလည္း အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေနသည္ကိုမူ သတိခ်ပ္သင့္ၾကပါသည္ ။
(ဃ)    ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ စစ္ေရး စသည့္ အျမင္မ်ား ႐ွိရမည္ ။
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္တြင္ မည္သည့္အျမင္မ်ား႐ွိသည္ဆိုသည္ကို တိုင္းတာႏိုင္သည့္ အရာမ်ားမ႐ွိႏိုင္ပါ ။ ျမင္ေတြ႕ခ်က္မ်ား အရ မွန္းဆအကဲျဖတ္မႈမ်ားျဖင့္သာ ဆံုးျဖတ္ရပါသည္ ။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သည္ဆိုကတည္းက ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတာ့ အထိုက္ အေလ်ာက္ ႐ွိၾက မည္သာျဖစ္ပါသည္ ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျမင္႐ွိရမည္ ဆိုသည္မွာမည္သည္ကိုဆိုလိုပါသနည္း ၊ ႏွစ္ေပါင္း(၂၀) ေက်ာ္ၾကာေအာင္စစ္အာဏာ ႐ွင္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကရသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားမွာ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတာ၀န္ကိုပင္ ထမ္းေဆာင္ဖူးၾကသူမ်ားမဟုတ္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအျမင္မ႐ွိဟုဆိုႏိုင္ပါမည္လား ။စီးပြားေရးအျမင္႐ွိရမည္ဆိုသည္ကို မည္သို႔တိုင္းတာမည္နည္း၊ မည္သို႔ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းမ်ားကို တည္ေထာင္ပိုင္ဆိုင္လုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္ရမည္နည္း ။ လြန္ခဲ့ေသာ အာဏာ႐ွင္ေခတ္အတြင္းတြင္ အစိုးရ ႏွင့္ အလြမ္းသင့္သူ မ်ားသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားကို တည္ေထာင္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္႐ွိၾကသည္မဟုတ္ပါလား ။အမ်ိဳးမ်ိဳးဖိႏွိပ္ခဲ့၍ စီးပြားေရးပ်က္စီးခဲ့ရသူ ႏိုင္ငံ ေရးသမားမ်ားကို စီးပြားေရးအျမင္မ႐ွိဟု ဆိုလိုပါသလား ။ စစ္ေရးအျမင္ဟူသည္မွာ အဘယ္ကိုဆိုလိုပါသနည္း ။ စစ္မႈထမ္းဖူးသူ မ်ားသည္သာ စစ္ေရးအျမင္႐ွိသူဟု ဆိုလိုပါသလား ။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ တပ္မေတာ္သားမ်ားမွအပ အျခားႏိုင္ငံသူ/သားမ်ားသည္ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မ႐ွိဟု ဆိုလိုပါသလား ဟူသည့္ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးရပါလိမ့္မည္။
(င)   သမၼတအျဖစ္ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း အနည္းဆံုး အႏွစ္(၂၀) ႏိုင္ငံေတာ္တြင္အေျခခ် ေနထိုင္ ခဲ့ သူျဖစ္ရမည္ ။ ျခြင္းခ်က္-ႏိုင္ငံေတာ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တရား၀င္သြားေရာက္သည့္ ကာလမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည့္ကာလ အျဖစ္ထည့္သြင္းေရတြက္ရမည္ ။
ဤအခ်က္အားလည္း အထူးေစာဒကတက္ဖြယ္မ႐ွိပါ ။ သို႔ေသာ္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သလိုပင္ အေထြေထြဖိႏွိပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္င မွ ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကၿပီး၊ ယခုကဲ့သို႔ ဒီမိုကေရစီလမ္းစေပၚသို႔ျပန္ေရာက္လာေသာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာၾကမည့္ ထူးခၽြန္ထက္ ျမက္ေသာ ပညာတတ္မ်ား၊ ပညာ႐ွင္မ်ား အတြက္ နစ္နာေစေသာ ျပဌာန္းသတ္မွတ္ခ်က္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ ။
(စ)   မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊မိမိ၏ မိဘတစ္ပါးပါးေသာ္လည္း ေကာင္း ၊  မိမိ၏ဇနီးသို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊မိမိ ၏ တရား၀င္သားသမီး တစ္ဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ထိုတရား၀င္ သားသမီးတစ္ဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္း ေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူေစာင့္ေ႐ွာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစုိးရ၏လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါး၏ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ။ ထိုသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ ေသာ္လည္း ေကာင္း ၊ တိုင္း တစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရး မ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္႐ွိသူ မ်ား မျဖစ္ေစရ ။
ဤအခ်က္မွာလည္း ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမ႐ွိေသာ ျပဌာန္းခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးရာတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးအရ မိဘသည္ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီးသူ သားသမီး၏ လိုအင္ဆႏၵကို ပိတ္ပင္တားျမစ္၍ မရႏိုင္ပါ ၊ ဥပမာအားျဖင့္ မိဘသည္ NLD ပါတီ၀င္ျဖစ္၍ သားသမီးကို NLD ပါတီ၀င္ျဖစ္ရန္ အတင္းအဓမၼခိုင္းေစ၍ မရႏိုင္ပါ ။ မိဘသည္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ အလုပ္ အမႈေဆာင္ျဖစ္၍ သားသမီးကို ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီကို မဲေပးရန္ အဓမၼခိုင္းေစ၍ မရႏိုင္ပါ ။ မိဘက မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ျပည့္၀စြာျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ ေအးတူပူမွ် ေနလိုပါေသာ္လည္း သားသမီးက အေမရိကန္တြင္ ေနထိုင္ခြင့္ (D-form) ေပါက္၍ သြားေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သည္ကို အဓမၼတားျမစ္၍ မရႏိုင္ပါ ။ သားသမီးက စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ရင္း လူ႔သေဘာသဘာ၀အရ အိမ္ေထာင္ျပဳလိုက္သည္ကို မိဘက အတင္းအဓမၼကန္႔ကြက္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထိုသို႔ အိမ္ေထာင္က်သျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသူ/သား (ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါးႏိုင္ငံသား) အား သားမက္သို႔မဟုတ္ေခၽြးမ ေတာ္စပ္လိုက္ရမည္ သာျဖစ္ပါသည္ ။ (ထိုသားသမီးအား မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္မ႐ွိဟူ၍ သားသမီးအျဖစ္မွ စြန္႔လႊတ္ရန္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိဘမ်ား အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ကိစၥမဟုတ္ပါ )။ ထိုသို႔ေသာ သားသမီးေၾကာင့္ မိဘသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္မွ အေ႐ြးခံခြင့္ဆံုး႐ႈံး သည္ဟူေသာ ဥပေဒ သတ္မွတ္ခ်က္သည္ သားသမီးက ခိုးမႈ လုယက္မႈက်ဴးလြန္ေသာေၾကာင့္ မိဘအားဖမ္းဆီး သည္ ဟူေသာ သေဘာတရားမ်ိဳးျဖစ္ ေနပါသည္။
ဤျပဌာန္းခ်က္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လွဴိ႕၀ွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမည္စိုးေသာေၾကာင့္ ဤအခ်က္ကို ထည့္သြင္းသည္ဟု အစိုးရ မ်ားက အေၾကာင္းျပၾကပါသည္။ ထိုသေဘာတရားသည္ ဦးေန၀င္း အိမ္ေစာင့္အစိုးရေခတ္က စတင္သည္ဟုယူဆရပါသည္ ။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအဖဲြ႕၀င္ စစ္အရာ႐ွိႀကီးတစ္ဦး၏ ဇနီးသည္ ႏိုင္ငံျခားသူျဖစ္ပါသည္။
၎မွတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံ၏ လ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ မ်ား ေပါက္ၾကားသည္ဆိုကာ ထိုစစ္အရာ႐ွိႀကီးႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရပါသည္။ (ဤေနရာတြင္သက္ဆိုင္သူမ်ား ႏွင့္သားေျမးမ်ား ၏ ဂုဏ္သိကၡာ အတြက္ အမည္မ်ားကို မေဖာ္ျပျခင္းအား နားလည္ခြင့္လႊတ္ေစလိုပါသည္)။ ထိုအခ်က္ကို ယခု ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိ အကြက္က်က် အသံုးခ်လိုက္ၾကသည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ ။ အထပ္ေပါင္းမ်ားစြာ အခန္းေပါင္းမ်ားစြာ ပါ၀င္ေသာ မိုးေမွ်ာ္ အေဆာက္အဦးတစ္လံုး၏ မည္သည့္ေနရာတြင္ မည္ သို႔ျဖစ္ေနသည္ကို ၿဂိဳဟ္တုေထာက္လွမ္းေရးျဖင့္ ၾကည့္ျမင္ႏိုင္ေသာေခတ္ ၊ အက်ီၾကယ္သီးတစ္လံုး၊ ေဘာ့ပင္ထိပ္ဖူးေလးတစ္ခုတြင္အသံဖမ္းကိရိယာပင္မကဗီဒီယိုမွတ္တမ္းတင္စက္ပင္ ထည့္သြင္းထားႏိုင္ေသာ နည္းပညာ ေခတ္၊ တစ္ေနရာမွတစ္ေနရာသို႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေပါင္း သိန္းသန္းကုေဍခ်ီ၍ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္းေပးပို႔ႏိုင္ေသာ ေခတ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတကိုယ္တိုင္မွေသာ္လည္းေကာင္း ၎၏အနီး၀န္းက်င္မွ မည္သူမဆိုထံမွ ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္လ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကား ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၏ ခင္ပြန္း/ဇနီး ၊ သားသမီးတို႔မွ တစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ လ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမည္ကို စိုးရိမ္ရသည္ ဟူေသာအေၾကာင္းျပခ်က္သည္ ၊ “ အိုးကဲြအေျခပြင့္ တစ္လံုးတြင္ ေရထည့္ယူလာၿပီးမွ အိုးႏႈတ္ခမ္းမွ ေရဖိတ္က်မည္စိုး၍ သတိႀကီးစြာ သယ္ေဆာင္လာရသည္ ” ဟူေသာအေၾကာင္းအရာထက္ပင္ ပို၍ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ဟာသျပက္လံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါလိမ့္ မည္ ။
(ဆ)    ေ႐ြးေကာက္ပဲြ၌ ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားအျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အတြက္ သီးျခားသတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စံုရမည္ ။ (အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ ဤအခ်က္ အတြက္ သီးျခားေစာဒကတက္ဖြယ္မ႐ွိပါ ။ )
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီ အသစ္စက္စက္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါသည္ ။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံဟူသည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ ေပးရပါ သည္ ။ ထိုသို႔လူ႔အခြင့္အေရးေပးသည္ ဆုိရာတြင္ လူတစ္ဦးခ်င္းတစ္ေယာက္ခ်င္းစီကိုသာၾကည့္ျမင္ရပါသည္ ။ အသား အေရာင္ ၊ လူမ်ိဳးဘာသာ ၊ မိဘ ၊ သားသမီး ဆိုသည္တို႔ကို ထည့္သြင္းအကဲျဖတ္၍ မရပါ ။ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲ၏ သားေျမးျဖစ္ပါလွ်က္ မတရားမႈမ်ား ဥပေဒ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ပါက ထိုက်ဴးလြန္သူကိုသာ အေရးယူရပါသည္ ။ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲကို အေရးယူ၍ မရပါ ( တာ၀န္ယူ တတ္ေသာသူမ်ားကမူ ကိုယ့္တာ၀န္ကိုယ္ယူတတ္ၾကပါသည္ ) သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတႏွင့္ ဒုတိယ သမၼတမ်ား၏ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ဟူသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ကင္းလြတ္၍ အပမာန မွန္းဆခ်က္မ်ားျဖင့္ ေရးဆဲြျပဌာန္းထားခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ ။ ထို႔ထက္ပို၍ ဆိုရပါလွ်င္ “လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတစ္ ေယာက္ ၊ အဖဲြ႕အစည္း တစ္ခုခုအား ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိျဖင့္ တားဆီးပိတ္ပင္ထားေသာ ဥပေဒမွ်သာ” ျဖစ္သည္ဟု တင္ျပလို ပါသည္ ။ ဤသို႔ေသာ “ဤ” ကို “ကၽြဲ” ဖတ္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိျဖင့္ ညီညြတ္ခဲ့ၾကသည့္ ေခါင္မိုးမလံုသည့္ဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံသစ္အား သည္းေျခပ်က္ ေစမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားသာျဖစ္ပါေၾကာင္း ၊ဤဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႀကီးကို ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိျဖင့္ ျပင္ဆင္ခြင့္မရေစရန္ ႀကိဳတင္ ႀကံစည္ထားေသာ လုပ္ရပ္မ်ားသည္ ကမၻာ့အလည္တြင္ အ႐ွိန္အဟုန္ျဖင့္ ျမင့္မားတိုးတက္လာေတာ့မည့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္သစ္အား အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ျပႆနာမ်ားကိုသာ သယ္ေဆာင္လာလိမ့္မည္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပလိုက္ရပါသည္ ။
ထင္လင္းဦး (Wisdom Villa)