ကမာၻ႔ဘဏ္၊ ျမန္မာနဲ႔ ျပည္ပေၾကြးၿမီ 

ေအာင္လြင္ဦး

06.08.2012

တခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အဆက္ျဖတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ အခုအခါ ျပန္လည္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံ လာေနရာမွာ အခုေနာက္ဆုံး ႐ုံးခဲြေတြ ဖြင့္လွစ္ၿပီး ေငြေရးေၾကးေရး အကူအညီေတြ ေပးဖုိ႔အထိ ျပင္ဆင္လာၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရးကုိ က်ားကန္ၿပီး လူထု အက်ဳိးေက်းဇူး ခံစားရေစဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ကူညီမယ့္ အစီအစဥ္ေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ဆင္းေနတဲ့ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္လာဖုိ႔ကုိလည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကတာပါ။
ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ျပန္လည္ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံလာၾကတဲ့ အေျခအေနေတြကုိေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး ကတင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြ အေပၚ တုန္႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက အဆက္အဆံ လုပ္လာရာမွာ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာ အဖဲြ႔အစည္းေတြလည္း ပါ၀င္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံး ဆုိရင္လည္း အစုိးရရဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ စီးပြားေရး အားေကာင္း လာေစမယ့္ အစီအစဥ္ေတြမွာ အကူအညီေပးoGm;ဖုိ႔ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႐ုံးခဲြေတြ ဖြင့္လွစ္လာတဲ့ အထိပါ။

ကမာၻ႔ဘဏ္ အေရွ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုဥကၠ႒ Pamela Cox

​​ျမန္မာႏုိင္ငံက ေပးစရာ က်န္ေနတဲ့ ေၾကြးေဟာင္းေတြ ျပန္ဆပ္ႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ အေထာက္အပံ့ အျဖစ္နဲ႔ ေဒၚလာ ၈၅ သန္း စၿပီး ထုတ္ေခ်းမယ့္ အေၾကာင္းကုိလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က ႐ုံးဖြင့္ပဲြ အခန္းအနားမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္ရဲ႔ အေရွ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုဥကၠ႒ ပမ္မဲလာ ေကာ့စ္ (Pamela Cox) က ေၾကညာ လုိက္ပါတယ္။
“ဘုတ္အဖဲြ႔နဲ႔ အစုရွယ္ယာ၀င္ေတြရဲ႔ အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ ေဒၚလာ ၈၅ သန္းအထိ ေထာက္ပ့ံသြားဖုိ႔ က်မတုိ႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ အေျခခံလူမႈ အသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႔အားနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြကတဆင့္ အစုိးရရဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္္းလဲမႈေတြမွာ စီမံကိန္းေတြကေန စတင္လာရာက ေအာက္ေျခလူထု ေသခ်ာေပါက္ အက်ဳိးခံစားရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သြားမွာပါ။”
ကမာၻ႔စီးပြားေရး နယ္ပယ္နဲ႔ ကာလၾကာရွည္ အဆက္ျပတ္ေနခဲ့တဲ့ အေရွ႔အာရွ ေဒသက အဆင္းရဲဆုံး တုိင္းျပည္တခုက လူထုကုိ အကူအညီ ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ကမာၻ႔ဘဏ္ရဲ႔ အေရွ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုဥကၠ႒ ကေျပာပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆုံး ကမာၻ႔ဘဏ္ရဲ႔ အႀကီးတန္း အရာရွိ တဦးအျဖစ္ ျမန္မာအစုိးရရဲ႔ အႀကီးအကဲ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သာမက စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းက လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး လုပ္္ငန္းေတြ အတြက္ ကမာၻ႔ဘဏ္က ေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္မယ့္ ကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။

​​ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ေဒသတြင္းက ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ အခုလုိ ျပန္လည္ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံလာတဲ့ အတြက္ တုိင္းျပည္ စီးပြားေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈေတြမွာ သိသိသာသာ အေထာက္အကူ ျဖစ္လာမယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္ ဒုဥကၠ႒ (အၿငိမ္းစား) ဦးသန္းလြင္ ကသုံးသပ္ပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ ေကာင္းတာကေတာ့ ကမာၻ႔ဘဏ္တုိ႔ ADB တုိ႔ဆုိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း အဆင္းရဲဆုံး least developed ႏုိင္ငံဆုိေတာ့ သူတုိ႔က ဘယ္နည္းနဲ႔မဆုိ အတုိးႏႈန္း သက္သာတဲ့ ႏွစ္ရွည္ ေခ်းေငြေတြ ေခ်းေပးမွာ ေသခ်ာတယ္။ ႏွစ္ရွည္ ဆုိတာကေတာ့ ႏွစ္ ၅၀ ကုိ ခဲြၿပီးေတာ့ ျပန္ဆပ္ရတာမ်ဳိးေပါ့။ ၀န္မပိဘူးေပါ့။ တႏွစ္တႏွစ္ နည္းနည္းနဲ႔ ဆပ္သြားတာဆုိေတာ့။ အဲဒီလုိ ေခ်းေငြမ်ဳိးကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အက်ဳိးရွိပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ေပးဖုိ႔ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက Grants အကူအညီေတြေပါ့။ ကမာၻ႔ဘဏ္ကေန ကိစၥ၀ိစၥေတြ ၿပီးသြားလုိ႔ ရွိရင္ေတာ့ ေထာက္ပ့ံေငြေတြ သန္း ၈၀ ေလာက္ ေပးမယ္ ဆုိတာေလ။ ဒါေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ဖုိ႔ ကိစၥတုိ႔ ဘာတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ ရွိတယ္ေလ”

ပထမအဆင့္ အေနနဲ႔ က်မတုိ႔လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမယ့္ ကိစၥတခုကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းကုိ ၾကည့္မွာပါ ...

Karin Finkelston - IFC ...

ကမာၻ႔ဘဏ္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဆင္းရဲမဲြေတမႈနဲ႔ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့လာေနၿပီး အထူးသျဖင့္ ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့ ဘ႑ာေရး စနစ္နဲ႔ စီးပြားေရးမွာ အားေကာင္းလာေအာင္ အကူအညီ ေပးသြားမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အားနည္းေနဆဲ ပုဂၢလိက က႑နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရရဲ႔ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ လယ္ယာ က႑မွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေစဖုိ႔ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့ေတြ အပါအ၀င္ အကူအညီေတြ ေပးအပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ ထားတယ္လုိ႔လည္း ကမာၻ႔ဘဏ္ လက္ေအာက္ခံ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဘ႑ာေရး ေကာ္ပုိေရးရွင္း (IFC) ရဲ႔ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုဥကၠ႒ ကာရင္ ဖန္ကယ္လ္စတန္ (Karin Finkelston) က ေျပာပါတယ္။
“ပထမအဆင့္ အေနနဲ႔ က်မတုိ႔လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမယ့္ ကိစၥတခုကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းကုိ ၾကည့္မွာပါ။ ဒီအထဲမွာ ပုဂၢလိက က႑က ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံႏုိင္မယ့္ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔၊ အစုိးရနဲ႔ ပုဂၢလိက က႑ၾကား ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိမႈေတြ ပါမွာပါ။ ဒုတိယ အေနနဲ႔ကေတာ့ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ အနီးကပ္ လက္တဲြၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ေငြပင္ေငြရင္းေတြ ရႏုိင္ေအာင္ ဘ႑ာေရး က႑မွာ ေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အေသးစား ေငြေခ်း လုပ္ငန္းေတြမွာ ပံ့ပုိးဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။”

​​ဘ႑ာေရး က႑မွာ ေရရွည္ခံမယ့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ စြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြမွာ စနစ္တက်ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔နဲ႔ ေရရွည္ အလုပ္အကုိင္ေတြ ဖန္တီးႏုိင္ေအာင္ စြမ္းအင္၊ ေရနဲ႔ သယ္ယူ ပုိ႔ေဆာင္ေရးတုိ႔လုိ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီမယ္လုိ႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ ကမာၻ႔ဘဏ္ အရာရွိ ေကာ့စ္ ကေတာ့ ေရွ႔လာမယ့္ ၁၈ လအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရရဲ႔ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ဘ႑ာေရး အကူအညီေတြ တုိးေပးသင့္ မသင့္ကုိလည္း စဥ္းစားသြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒီေနရာမွာ အစုိးရ အေနနဲ႔ ဘ႑ာေရး ရသုံးမွန္းေခ် စနစ္တရပ္ ထားရွိဖုိ႔၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖုိ႔နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ လုိအပ္ခ်က္ေတြ တည္ေဆာက္တာလုိ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔လည္း သတိေပး သြားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ကမာၻ႔ဘဏ္ကုိ ေပးစရာရွိေနတဲ့ ေၾကြးၿမီေဒၚလာ ၃၉၇ သန္းကုိ ျပန္ဆပ္ႏုိင္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြကုိ အကူအညီ ေပးေနတဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္း IDA ကေန အတုိးမဲ့ ေငြေခ်းႏုိင္မယ့္ အခြင့္အလန္းလည္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ကမာၻ႔ဘဏ္ အရာရွိ ေကာ့စ္ က ေျပာပါတယ္။
“ကမာၻ႔ဘဏ္ကုိ ေပးစရာ ရွိေနတဲ့ ေၾကြးေဟာင္းေတြကုိ အရင္ရွင္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အတုိးနည္း ေခ်းေငြအျဖစ္ ေပးထားတဲ့ ေၾကြးေဟာင္းမွာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပန္မဆပ္တဲ့ အတုိးနဲ႔ပါ ေပါင္းမယ္ဆုိရင္ ေဒၚလာသန္း ၄၀၀ နီးပါးေတာင္ ရွိပါတယ္။”

​​၁၉၈၇ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ေနာက္္ထပ္ ေခ်းေငြေတြ မရေတာ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ကစၿပီး ကမာၻ႔ဘဏ္ကုိ အတုိးေရာ အရင္းပါ မဆပ္ပဲ ထားခဲ့ရာက ေပးစရာေတြ ပုိမ်ားလာတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔ဘဏ္အျပင္ အာရွ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) ကုိလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ေပးစရာ အေၾကြး ေဒၚလာသန္း ၅၀၀ ရွိေနတာပါ။ ဒီလုိ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ဆီကအျပင္၊ ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတခုခ်င္းမွာ အေၾကြးယူထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိေနတာမုိ႔ တင္ေနတဲ့ အေၾကြးေတြကုိ ဆပ္ႏုိင္ေအာင္ အခုအခါ ကမာၻ႔ဘဏ္က ျပန္ၿပီး ကူညီသြားမယ္ ဆုိေပမဲ့လည္း ေပးစရာ ရွိတာေတြကုိ မယူပဲ ေနမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ကမာၻ႔ဘဏ္ အေရွ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုဥကၠ႒ ေကာ့စ္ ကခပ္ရွင္းရွင္း ေျပာသြားခဲ့တာပါ။
“ျမန္မာႏုိင္ငံက ေပးစရာရွိတဲ့ အေၾကြးေတြကုိ ေလွ်ာ္လုိက္တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကုိလည္း က်မအေနနဲ႔ အေလးထား ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေပးဖုိ႔က်န္ေနတဲ့ အတုိးေတြကုိ အရင္ရွင္းၿပီး၊ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ ADB တုိ႔ကုိ ေပးရမယ့္ အေၾကြးေတြ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျပန္ဆပ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုပ္တာပါ။”
ျမန္မာႏုိင္ငံ တင္ေနတဲ့ အေၾကြးေတြကုိ ေရွ႔ႏွစ္ဆန္း ဇန္န၀ါရီေလာက္ ေနာက္ဆုံးထား ေျဖရွင္းသြားႏုိင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး၊ ဒီလုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဒသတြင္းက ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္း တခုျဖစ္တဲ့ ADB နဲ႔လည္း လက္တဲြ ကူညီသြားမယ့္ အေၾကာင္း ကမာၻ႔ဘဏ္ ဒုဥကၠ႒ Cox က ေျပာခဲ့တာပါ။

​​ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္ရဲ႔ ဒုဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးသန္းလြင္ ကေတာ့ ေၾကြးရွင္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႔ ပံ့ပုိးမႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ရလာႏုိင္တဲ့ ၀င္္ေငြေတြကေန အေၾကြးျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ေၾကြးရွင္ေတြ ဘာေတြေပါ့၊ ဂ်ာမဏီရွိမယ္၊ ဂ်ပန္ရွိမယ္၊ ကမာၻ႔ဘဏ္တုိ႔ အီတလီတုိ႔ စသျဖင့္ေပါ့ေလ ႏုိင္ငံေပါင္းစုံက အဖဲြ႔အစည္းေတြကေန ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ကေန အနာဂတ္မွာ ရလာမယ့္ ပုိက္ဆံေတြနဲ႔ ခဲြဆပ္သြားမယ္၊ ၀ုိင္းၿပီး ေပးၾကပါ ဆုိရင္လည္း ျဖစ္တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့္ အေတြ႔အႀကံဳ အရကေတာ့ တခ်ိန္တုန္းက ဗီယက္နမ္ အေၾကြး ကိစၥတုန္းကလည္း ဆြီဒင္တုိ႔၊ ေနာ္ေ၀းတုိ႔ကေန ၾကားခံၿပီးေတာ့ ဆပ္ေပးတာေပါ့ေလ။ ေနာက္ပုိင္းေတာ့ တခ်ဳိ႔တ၀က္ကုိ သူတုိ႔ ေလွ်ာ္ပစ္လုိက္တာပဲ။ ဆုိေတာ့ ခုနေျပာတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔က ရတဲ့ေငြကလည္း အလားအလာ ေကာင္းတာကုိး၊ ေနာက္ထပ္ ေတြ႔မယ့္ ဟာေတြလည္း ရွိေသးတယ္ဆုိေတာ့ ဒါကုိ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ ေျပလည္ဖုိ႔ အလားအလာ မ်ားပါတယ္။ သိပ္ျပႆနာ ရွိမယ္ မထင္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ အလားအလာကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းတာကုိး။”
ဘ႑ာေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး အကူအညီေတြ အေျမာက္အမ်ား ေပးအပ္ေနတဲ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ ျပည္ပေၾကြးၿမီေတြကုိ ရွင္းသြားႏုိင္ဖုိ႔ ၾကား၀င္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ့္ အစီအစဥ္ရဲ႔ တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္ မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ေဒၚလာသန္း ၉၀၀ ေငြေခ်းဖုိ႔ ေၾကညာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္အရ ဂ်ပန္ဘဏ္ေတြကေန ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ ADB တုိ႔ကုိ ေပးရမယ့္ အေၾကြးေတြကုိ ဆပ္ႏုိင္ေအာင္ ယာယီ ေငြထုတ္ေခ်း သြားမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အႀကီးမားဆုံး အလႉရွင္ ႏုိင္ငံတခု အျဖစ္နဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကုိ ေပးစရာ ရွိေနတဲ့ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၃,၇၀၀ နီးပါးကုိလည္း ေလွ်ာ္ေပးဖုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလထဲမွာပဲ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေၾကညာထားတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။

၂၁ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔အတြက္ ၂၁သိန္းလွဴခဲ့တဲ့ မိုးယုစံ

၂၁ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔အတြက္ ၂၁သိန္းလွဴခဲ့တဲ့ မိုးယုစံ  

3:40 PM  ကခ်င္ေနစဥ္သတင္း  

      

     ဥေရာပ ၅ ႏုိင္ငံကို ႏွင္းဆီအဖြဲ႕နဲ႔ အတူ တစ္လၾကာ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့တဲ့ မိုးယုစံက ၾသဂုတ္ ၁ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ပြဲလုပ္ တာ သိပ္မရွိသလို အၿငိမ့္ကိုလည္း တအား ခ်စ္ျမတ္ႏိုး ၾကတာေၾကာင့္ ပရိသတ္ အားေပးမႈ အထူးရရွိခဲ့သလို ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ ၅ ခုစလံုးက အမွတ္တရလည္းျဖစ္ ခဲ့ေၾကာင္းေျပာ ပါတယ္။

        ဇူလိုင္လ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္ ခဲ့တဲ့ မိုးယုစံရဲ႕ေမြးေန႔ကို လန္ဒန္မွာ ျဖတ္သန္းခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္မွာရွိတဲ့ သာသနရံသီ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဝါဆုိသကၤန္းနဲ႔ ဆြမ္းဆက္ကပ္ လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။

      ႏွစ္တိုင္းေမြးေန႔ကို အလွဴေတြနဲ ႔ျဖတ္သန္းျဖစ္တဲ့ မိုးယုစံက ဒီႏွစ္ကိုလည္း ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ စိတ္က်န္းမာေရး ေဆး႐ုံ၊ ေရႊတိဂံုေစတီ၊ ဇီဝိတဒါနေဆး႐ံု၊ ဇီဝိတဒါန မ်က္စိဌာန၊ သီလရွင္ေက်ာင္း၊ ႏွင္းဆီကုန္းဘိုးဘြားရိပ္သာ၊ မိဘမဲ့လူငယ္ အသင္းေက်ာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးဖြံ႕ၿဖဳိး တိုးတက္ေရးဌာန၊ မ်က္မျမင္ ေက်ာင္း၊ နားမၾကားေက်ာင္းစတဲ့ ၁ဝ ေနရာမွာ တစ္ေနရာကို ေငြက်ပ္၂ သိန္း ၁ ေသာင္းနဲ႔ စုစုေပါင္း ၂၁ သိန္းကို လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။

        မိုးယုစံနဲ႔ မိခင္ျဖစ္ သူက ဥေရာပ ခရီးစဥ္သြားေနတဲ့အတြက္ ဖခင္ျဖစ္သူက ေမြးေန႔ အတြက္ သြားေရာက္ လွဴဒါန္းေပး ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မိုးယုစံက…”ပထမကေတာ့ ေမြးေန႔ ကိုဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာပဲ ဝါဆို သကၤန္းကပ္တယ္၊ ဆြမ္းကပ္တယ္၊ ႏိုင္ငံျခား သြားတယ္ဆိုေတာ့ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္ေတြ ဘာေတြရမယ္လို႔ မထင္ထားဘူး။ ပရိသတ္ေတြက ေမြးေန႔မွန္းသိၾကၿပီး Happy Birthday လည္းလုပ္ၾကတယ္။ လက္ေဆာင္ေတြ လည္းေပးၾကတယ္” လို႔ေျပာပါတယ္။ 

      ဒီခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း “ခရီးသြားရတာ ကိုယ့္အတြက္ ဗဟု သုတ လည္းရတယ္။ ကိုယ္မေရာက္ဖူးတဲ့ေနရာလည္းေရာက္ဖူးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္လည္းရတယ္။ သာသနာျပဳေနတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အတြက္ မိုးယုတို႔က တစ္ဖက္ တစ္လမ္းကေန အခုလို မ်ဳိး ေဆာင္ရြက္ေပးရ တဲ့အတြက္ တအား ပီတိျဖစ္ရပါတယ္” လို႔မုိးယုစံက ေျပာပါတယ္။ မိုးယုစံက စက္တင္ဘာမွာ ကိုရီးယားကိုသြားဦး မွာျဖစ္ ေၾကာင္း၊ မ်က္စိေဝဒနာေၾကာင့္ ဇာတ္ကား႐ိုက္ ႏွစ္လနားထားသလို တစ္လေလာက္က ခရီးသြားေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကပရိသတ္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္ ၅ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဟိန္းေဝယံနဲ႔ ဇာတ္ကားျပန္လည္ ႐ိုက္ကူးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

Popular journal

Posted in: သတင္း

ျမန္မာ့မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ RSF စိုးရိမ္

သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည့္ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ား။ ရန္ကုန္၊ ၾသဂုတ္ ၄၊ ၂၀၁၂

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

06.08.2012

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းမွာ ဆင္ဆာအဖြဲ႔က ထုတ္ေ၀ခြင့္ပိတ္ပင္ထားတဲ့ သတင္းစာေစာင္ႏွစ္ခုကို အခုေတာ့ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပန္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါၿပီ။ အပိတ္ခံထားရတဲ့ သက္ဆုိင္ရာ ဂ်ာနယ္ေတြရဲ႕ အယ္ဒီတာေတြကို ကိုးကားၿပီး ျပည္တြင္းက လာတဲ့ ႐ိုက္တာသတင္းတပုဒ္မွာ အဲဒီလိုေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပန္႐ုပ္သိမ္းလိုက္တဲ့ တေန႔ထဲမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့အဖြဲ႔ေတြကလည္း သူတို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ခဲ့ၾကတာပါ။ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြရဲ႕ လားရာဟာ စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ေန တယ္လို႔ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပထားပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာထုတ္ေ၀တဲ့ ဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္ကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ အကန္႔အသတ္မရွိ ရပ္ဆိုင္းခဲ့တာေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာေလာကမွာ လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ အခုအခါမွာေတာ့ The Voice Weekly နဲ႔ The Envoy ဂ်ာနယ္ေတြ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔ကစၿပီး ျပန္ထုတ္ေ၀ဖို႔ ဆင္ဆာအဖြဲ႔က သူတို႔ကို အေၾကာင္းၾကားခဲ့တယ္လို႔ သက္ဆုိင္ရာအယ္ဒီတာေတြက ေျပာေၾကာင္း ျပည္တြင္းကလာတဲ့ ႐ိုက္တာသတင္းမွာေရးထားပါတယ္။
ျပည္တြင္းမီဒီယာသမား ၁၀၀ နီးပါး ရန္ကုန္နဲ႔မႏၲေလးၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂ်ာနယ္ေတြ ထုတ္ေ၀ ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတာကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးလိုက္တယ္ဆိုေပမဲ့ မီဒီယာအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြက ရွိေနတုန္းပါပဲလို႔ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ (RSF) ရဲဲ႕ အာရွပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာအႀကီးအကဲ ဘန္ဂ်မင္ အစၥေမးလ္ (Benjamin Ismail) က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“အစိုးရက ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္မေပးေသးတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈနဲ႔စိန္ေခၚမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ထားပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာလြပ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္မႈအေျခအေနက ေရွ႕တိုးသြားေနရာကေန အဆင့္တဆင့္မွာ ရပ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနာက္ျပန္လွည့္သြားတဲ့ အေျခအေနမွာ ေရာက္ေနပါတယ္။ အဲဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေန ကို က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိေနရတာျဖစ္ပါတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ကထက္စာရင္ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာအေျခအေနက ပိုၿပီး တိုးတက္လာတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ RSF အဖြဲ႔က အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရတဲ့ သတင္းမီဒီယာသမားေတြ ျပန္လြတ္လာတာ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမပါတဲ့ စာေစာင္ေတြကို စၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ သတင္းေတြ ေဖာ္ျပခြင့္ရလာတာ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ စာေစာင္ေတြ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရလာတာ စသည္အားျဖင့္ ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းကစၿပီး တိုးတက္ ေျပာင္းလဲတာေတြ ရွိခ့ဲတာပါ။
ဒါေပမဲ့လည္း အစိုးရဌာနေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရးသား ေဖာ္ျပၾကတဲ့ စာေစာင္ေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြက တရားစြဲဆိုတာေတြ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းအေျခအေနေတြကို သတင္း ေရးသား ေဖာ္ျပတာမွာ ကန္႔သတ္တာေတြကေန အခုေနာက္ဆံုး ဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရတာေတြကိုေတာ့ ေနာက္ျပန္ဆြဲတဲ့လုပ္ရပ္ေတြအျဖစ္ RSF က ျမင္တာပါ။ “တကယ့္ပကတိအေျခအေနက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ကထက္စာရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ၾကည့္ေနတာက အနာဂါတ္ လားရာလမ္းေၾကာင္းကိုပါ။ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚမွာ ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔၊ ပိုေကာင္းတဲ့ သတင္းမီဒီယာပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနဆီ ဦးတည္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္ပိုေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔က ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ လားရာက ေျပာင္းေနၿပီး အဲဒါကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။”
ဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္ကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာသမားေတြ စုေပါင္းၿပီး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာေကာ္မတီတရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မတီ ကေန အခ်က္ခုနစ္ခ်က္ပါ ေၾကညာခ်က္တေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ အေရးဆိုခဲ့သလို သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ကိုလည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္ရွိ ျပဌာန္းဖို႔ျပင္ဆင္ေနတဲ့ မီဒီယာအက္ဥပေဒမူၾကမ္း ေရးဆြဲတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာ သတင္းမီဒီယာသမားေတြဆီကေန စနစ္တက် အၾကံယူညႇိႏိႈင္းတာေတြ မလုပ္ဘူးဆိုရင္ ဘယ္လိုမီဒီယာအက္ဥပေဒမ်ဳိးကုိမွ အသိအမွတ္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း အဲဒီေကာ္မတီက သတိေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာတာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ မီဒီယာဆိုင္ရာအက္ဥပေဒ ထြက္ၿပီးၿပီဆိုတာနဲ႔ ဆင္ဆာအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းမွာပါလို႔ ေျပာေနတုန္းပါပဲ။
ဒါေပမဲ့လည္း ကန္႔သတ္ခ်က္တခ်ဳိ႕ ဆက္ရွိေနၿပီး အၾကံျပဳတင္ျပထားတဲ့ ဥပေဒမွာ ပါ၀င္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈပစ္မွာကိုေတာ့ သတင္းမီဒီယာသမားေတြက စိုးရိမ္ေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။

႐ုရွား အမ်ဳိးသမီး ကၽြမ္းဘားမယ္ ေရႊတံဆိပ္ဆုရ

ေႏြရာသီ ကမၻာ့အုိလံပစ္ၿပိဳင္ပဲြမွာ ေရႊတံဆပ္ဆုရသြားသူ ႐ုရွားကၽြမ္းဘားမယ္ Aliya Mustafina

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)

06.08.2012

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လန္ဒန္ အိုလံပစ္ အားကစားၿပိဳင္ပြဲရဲ႕ ကၽြမ္းဘားအားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြကို တနလၤာေန႔က ဆက္ၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ တနဂၤေႏြေန႔တုန္းကေတာ့ ဂ်ေမကာႏုိင္ငံသား အေျပးသမား Usain Bolt က မီတာ ၁၀၀ ေျပးပြဲမွာ ၉ ဒႆမ ၆၃ စကၠန္႔ နဲ႔ အိုလံပစ္စံခ်ိန္ခ်ဳိးၿပီး သူ႔ရဲ႕ ခ်န္ပီယံဆုကို ဆက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးဂၽြမ္းဘား မညီညာတဲ့ဘားတန္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ႐ုရွားကၽြမ္းဘားမယ္ Aliya Mustafina က ေရႊတံဆိပ္ ဆြတ္ခူးသြားၿပီး တ႐ုတ္ ကၽြမ္းဘားမယ္ Kexin He ေငြတံဆိပ္၊ ၿဗိတိန္ ကၽြမ္းဘားမယ္ Beth Tweddle က ေၾကးတံဆိပ္ ဆြတ္ခူးသြား ၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အုိလံပစ္ ကၽြမ္းဘားၿပိဳင္ပြဲရဲ႕ ၾကယ္တစ္ပြင့္ အျဖစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့သူ အေမရိကန္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ကၽြမ္းဘားမယ္ Gabby Douglas က တတိယ ေရႊတံဆိပ္ဆုရဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမဲ့ နံပါတ္ ၈ အဆင့္ပဲ ခ်ိတ္ခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသား သံကြင္း ကၽြမ္းဘားၿပိဳင္ပြဲ ေနာက္ဆံုးဗိုလ္လုပြဲမွာ ဘရာဇီးလ္ ကၽြမ္းဘားသမား Arthur Nabarrete Zanetti က ေရႊ တံဆိပ္၊ တ႐ုတ္ကၽြမ္းဘားသမား Yibing Chen က ေငြတံဆိပ္နဲ႔ အီတလီ ကၽြမ္းဘားသမား Matteo Morandi က ေၾကးတံဆိပ္ အသီးသီး ရခဲ့ၾကပါတယ္။
အမ်ဳိးသား တုတ္ေထာက္ခုန္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ေတာင္ကိုရီးယားက Hak Seon Yang က ေရႊ၊ ႐ုရွားက Denis Ablyazin က ေငြတံဆိပ္၊ ယူကရိန္းက Igor Radivilov က ေၾကးတံဆိပ္ ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကပါတယ္ခင္ဗ်ား။