အိုဘားမား ဒုတိယသက္တမ္း နဲ႔ ျမန္မာ့အေရး

အိုဘားမား ဒုတိယသက္တမ္း နဲ႔ ျမန္မာ့အေရး 

by mmnewshub

VOA News, 20 January 2013 —– (မ်က္ေမွာက္ေရးရာ/ဒီမုိကေရစီေရးရာ)
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ဗီြအုိေအျမန္မာသတင္း ဌာနမွဳး ဦးသန္းလြင္ထြန္း က ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သံုးသပ္သူ ဦးဘိုလွတင့္နဲ႔ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ သူ႔ သမၼတအစိုးရ ဒုတိယသက္တမ္းအတြင္းမွာ ျမန္မာျပည္အပါအဝင္ အာရွေရးရာေတြမွာ ဘယ္လုိမူဝါဒေတြနဲ႔ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္သြားမယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဇန္နဝါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ သမၼတ ဒုတိယသက္တမ္းကို က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုမယ့္ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ဒီ ဒုတိယသက္တမ္းအတြင္းမွာ ျမန္မာျပည္အပါအဝင္ အာရွေရးရာေတြမွာ ဘယ္လုိမူဝါဒေတြ က်င့္သံုးလာမယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူ ဦးဘိုလွတင့္အေနနဲ႔ သမၼတ အုိဘားမားဟာ ပထမသက္တမ္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိေအာင္ လုပ္သြားႏိုင္ခဲ့တယ္ဆုိရင္ အဲဒီလို လုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကို အရင္ရွင္းျပပါ။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ သူတို႔က pragmatic engagement လို႔ေခၚတဲ့ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေပၚလစီကို စၿပီးေတာ့ က်င့္သံုးတယ္ဆိုတာကို အားလံုးအသိပါ။ ဒီ သမၼတသက္တမ္းမွာ ပထမဦးဆံုး အဆင့္ျမင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအဆင့္တို႔၊ သမၼတအဆင့္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားၿပီးေတာ့ လည္ပတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ မတိုင္ခင္ကတည္းကိုက စစ္အစိုးရျဖစ္ေနတဲ့ကာလမွာကိုက – engagement သေဘာမ်ဳိးေဆာင္တဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈေျပာင္းလဲမႈ။ တဖတ္ကလည္း ဖိအားေပးေရး ေဆာင္ရြက္မႈ၊ တဖတ္ကလည္း ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ခ်ဥ္းကပ္မႈပံုသ႑ာန္ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့အတြက္ကို ဒီ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ pragmatic engagement လို႔ေခၚတဲ့ သူ႔ေပၚလစီက မူဝါဒရဲ ႔ အက်ဳိးရလဒ္ေတြ ေျပာလို႔ရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ ဒဏ္ခတ္မႈသက္သက္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တဖတ္ကလည္း ညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးသြားရေအာင္ပါဆိုတဲ့ မူဝါဒဟာ လက္ေတြ႔ရလဒ္ေတြ ေပၚခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းေပၚကိုေရာက္ေအာင္ ဘယ္လိုအေျခအေနေတြက တြန္းပို႔ခဲ့သလဲဆိုတာေလးကို တခ်က္ေလာက္ ရွင္းျပပါလား။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ ဒါကေတာ့ ဒီလုိရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေရွ ႔ေတာင္အာရွအသင္းဝင္ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ေနတဲ့အျပင္၊ ကေန႔ ကမာၻ႔အင္အားႀကီးႏိုင္ငံ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယနိုင္ငံနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံၾကားထဲမွာ ရွိေနတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ ႏိုင္ငံတခုလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အုပ္စိုးေနတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကေန ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ သြားဖို႔ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းအေပၚ ေရာက္သြားဖို႔အတြက္ကို က်ေနာ္တုိ႔ ဖိအားေပး အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမယ္လို႔ ေဒသဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြအရကိုက အေျပာင္းအလဲ၊ အကိုင္အတြယ္ မမွန္လို႔ရွိရင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ခက္လိမ့္မယ္လုိ႔ အုိဘားမားအစိုးရက သံုးသပ္ခဲ့ပံု ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လည္း သူ႔လက္ထက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေတြ႔ႀကံဳရင့္ၾကတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြအားလံုးနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ဒီေပၚလစီကို ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္။ အဲဒီလုိ ေျပာင္းလဲေစတဲ့အခ်က္ကလည္း အေရွ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အပါအဝင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ အဓိကမဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ ႔ အႀကံျပဳမႈေတြလည္းပါမယ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြရဲ ႔ အႀကံျပဳမႈေတြလည္းပါမယ္။ ေနာက္ အဓိကအခ်က္တခုကေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ ႔ တျဖည္းျဖည္းႀကီးမားလာတဲ့ ၾသဇာေၾကာင့္လည္းျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆလုိ႔ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဦးဘိုလွတင့္ေျပာသလို ဒါက ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတြ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္စြာ ဖိအားေပးမႈသက္သက္နဲ႔ လုပ္ေနခဲ့ေပမယ့္ တိုးတက္မလာတာကို သံုးသပ္မိတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္လည္း ပါတာေပါ့။ ဒီေနရာမွာ ေစာေစာကေျပာသလုိ တရုတ္ႏိုင္ငံက တဖတ္က ႀကီးထြားလာတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံ။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္လည္း ကိုရီးယားလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ႀကီးစိုးလာမႈအေပၚကို ဂ်ပန္ေတြ၊ ဒီဖက္က ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကန္က စီးပြားေရးသမားေတြက စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚ စီးပြားေရးအရ ဖိအားေပးမႈေတြေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲလာတာလို႔ေရာ မဆိုႏိုင္ဘူးလား။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ စီးပြားေရးကလည္း အဓိကက်တဲ့အခ်က္တခ်က္ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ေနာင္ ဒီေဒသအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ မွ်ေျခတည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔သည္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ နီးစပ္ေနတာ။ တရုတ္ရဲ ႔ ၾသဇာခံႏိုင္ငံတခုလို ျဖစ္ေနတာတုိ႔။ တရုတ္ စီးပြားေရးအရ လႊမ္းမုိးမႈ အင္မတန္ႀကီးမားလာတာဟာ စီးပြားေရးအရတင္ပင္ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုကို ေနာက္က်ေစတာတင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအရပါ စိုးရိမ္စရာ၊ လံုၿခံဳေရးအရပါ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြ ေရာက္လာတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ တရုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းလာသလို၊ တဖတ္က တရုတ္က လစ္လွဴရႈ ႔ထားတဲ့ ေအာက္မွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံလို စစ္အာဏာရွင္။ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ေျပာင္းေျပာင္းတင္းတင္း လုပ္လာတဲ့ အေနအထား။ ႏ်ဴကလီးယားနည္းပညာေတြ ေလ့လာလာတဲ့ အေနအထားေတြေၾကာင့္လည္းပဲ ပါတယ္လို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အေစာက ဦးဘိုလွတင့္ ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ေျချဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔အခ်က္တခ်က္ ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သမၼတအိုဘားမားရဲ ႔ သမၼတ ပထမသက္တမ္းမွာ အာရွေဒသအတြင္းမွာရွိတဲ့ အေရွ ႔ေတာင္အာရွထဲမွာရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ။ တရုတ္ႏိုင္ငံလို ၾသဇာခံျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚကို လက္ေတြ႔က် ဆက္ဆံေရး မူဝါဒနဲ႔ ေျပာင္းလဲဆက္ဆံၿပီးေတာ့ ဒီဘက္ကို သိမ္းသြင္းၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္က ေၾကညာလာတဲ့ အာရွေဒသကို ခ်ိန္္ခြင္လွ်ာခြခ်က္ ထားႏိုင္ေရး မူဝါဒ။ တရုတ္ႏိုင္ငံကို မွ်ဖုိ႔ဆိုေတာ့။ ဒါဟာ စနစ္တက် အကြက္ခ်ၿပီး လုပ္လာတဲ့ အေျခအေနလို႔ ျမင္သလား။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ မလႊဲမေသြ လုပ္ရမယ့္ အေနအထားေရာက္လာလုိ႔ လုပ္ရတယ္လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးၾကည့္မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ တရုတ္ရဲ ႔ အင္အားႀကီးမႈဟာ အေရွ ႔ေတာင္အာရွ၊ အာရွေဒသ တခုတင္မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻတဝွမ္းကိုက ေတာ္ေတာ္ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္လာသလို။ ကမာၻတလႊာမွာ။ အာရွမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ။ ဒါေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ သူ႔ရဲ ႔ အဓိက မဟာမိတ္ျဖစ္တဲ့ ဥေရာပသမဂၢတို႔။ ေနာက္ စီးပြားေရး မဟာမိတ္ျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔အတြက္ အင္မတန္မွကို မဟာဗ်ဴဟာအရကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရမယ့္ အေနအထား ေရာက္လာလို႔ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ အေနအထားျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ အာရွေဒသတခြင္လံုးကို ၿခံဳတဲ့မူဝါဒအေၾကာင္းကို မေျပာခင္မွာ ဗမာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးစရာေလးတခ်က္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတအိုဘားမားရဲ ႔ ပထမသက္တမ္းကာလအတြင္းမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာဆက္ဆံေရးဟာ တကယ့္ကို တဟုန္းထိုး တုိးတက္သြားခဲ့တယ္။ ခုန္ပ်ံၿပီးေတာ့။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အစိုးရဟာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုဘက္ကို လံုလံုလ်ားလ်ား ေရာက္လာၿပီလို႔ ဦးဘိုလွတင့္တို႔အေနနဲ႔ ယူဆပါသလား။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ အဲဒါကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ေျပာဖုိ႔ေတာ့ ေစာေသးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တဖက္ကလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လုပ္ေနတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အင္အားစုကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ၊ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား သမဂၢႏိုင္ငံေတြအပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနသလို။ တဖက္ကလည္း အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေရးကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ မွ်ေျခ သူတုိ႔အေနနဲ႔လည္း ႀကိဳးပမ္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီလက္ရွိ အေနအထားမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကိုက ဘယ္သူက အဓိက အာဏာရွိသလဲဆိုတာကို ေျပာဖို႔ ခက္ခဲေနေသးတဲ့ အေနအထားျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတခုလံုးရဲ ႔ ေပၚလစီဟာ တကယ္ပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းဖို႔ လုပ္တယ္လို႔ တကယ္ပဲ ေျပာရဖို႔ ေစာေသးတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ၿခံဳၾကည့္မယ္ဆိုရင္္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ တိုးတက္လာတယ္ဆိုေပမယ့္ တဖက္က အိမ္နီးခ်င္း အဓိက အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာဆိုရင္ေတာ့ အဖုအထစ္ေတြ ရွိေနခဲ့သလိုပဲ။ အထူးသျဖင့္ ျမစ္ဆံုကိစၥ။ ေနာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္ဘက္မွာ ေကအိုင္ေအ နဲ႔ တုိက္ပြဲေတြကိစၥမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံဘက္ကေန ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္လာတဲ့ကိစၥ။ ဒါေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အရင္တုန္းက ဗမာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ဒီလုိ ေဝဖန္ ေျပာၾကားတာ မရွိဘဲနဲ႔ တိတ္တိတ္စိတ္စိတ္ပဲ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံဟာ ဗမာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု နည္းနည္းေလး ေျပာလာတာေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုေတြနဲ႔ နီးစပ္လာတာကို မေက်နပ္တဲ့သေဘာလို႔ ယူဆလုိ႔ ရႏိုင္သလား။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ တရုတ္ကလည္း စိုးရိမ္ဖို႔အေၾကာင္း ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ အရင္ကဆို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြရဲ ႔ ဖိအားေပး၊ အေရးယူမႈဆိုတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈအေပၚမွာ အေရွ
႔ေတာင္အာရွ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ တရုတ္၊ အိႏိၵယ အတြက္ကေတာ့ မ်က္ျဖဴစိုက္ေလ ဆရာႀကိဳက္ေလ ဆိုတဲ့အတုိင္းပဲ အခြင့္ေကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း တစံုတရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္လာတယ္။ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ေတာင္းဆိုသံေတြ ပိုၿပီးေတာ့ က်ယ္ျပန္႔က်ယ္လာတယ္။ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္းပဲ တစံုတရာ အတိုင္းအတာအထိ ရွိလာတယ္ဆိုတဲ့အေပၚမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ သူရဲ ႔ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔သည္ပင္လွ်င္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ အေရွ ႔ေတာင္အာရွတခုလံုးမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို အရင္တုန္းက သူ ပံုေသကားခ်ပ္ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြနဲ႔ သြားလို႔မရဘူးလို႔ ယူဆစိုးရိမ္လာပံု ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) (၃၀) အတြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္ရေအာင္။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြအေနနဲ
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) (၃၀) အတြင္းမွာက လူ႔အခြင့္အေရး ရႈေထာင့္ကပဲၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးမႈေတြ၊ ေဝဖန္ေျပာဆုိမႈေတြပဲ ရွိခဲ့တယ္။ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ကူညီမႈ၊ ပံ့ပိုးမႈဆုိတာက မေျပာပေလာက္ဘူးေပါ့။ တဖက္မွာ ျပန္ၾကည့္ရင္ေတာ
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈနဲ႔ တျခားလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေငြေၾကးေခ်းငွားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ ႔ ေပးအပ္ခဲ့တဲ့ ပမာဏေတြကလည္း ယွဥ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြထက္ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ျပည္သူေတြအေနနဲ႔က တရုတ္ႏိုင္ငံအေပၚကို မေက်မခ်မ္းျဖစ္ရတဲ့ဟာေတြက ဘယ္လိုအခ်က္ေတြေၾကာင့္လဲဆိုတာကို သံုးသပ္ျပပါ။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ သိတဲ့အတုိင္းပါပဲ တရုတ္ႏိုင္ငံ မူဝါဒက အထူးသျဖင့္ေတာ့ တရုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း။ ဥပမာအားျဖင့္ ရင္းႏီွးျမွပ္ႏံွမႈေတြ ေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုပါေတာ့ ရင္းႏီွးျမွပ္ႏွံမႈကို ႀကိဳဆုိတယ္ဆုိတာ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏီွးျမွပ္ႏံွမႈကို ႀကိဳဆုိတယ္ဆိုတာက ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြအတြက္ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္းအသစ္ေတြ၊ အခြင့္အလမ္းေတြ ေပၚေပါက္လာေအာင္။ တဖက္ကလည္း တိုင္းျပည္ရဲ ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာသလို ေဒသခံျပည္သူလူထုကလည္း အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ေပၚထြန္းလာမယ္ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိးနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတင္မက တျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ရင္းႏီွးျမွပ္ႏံွမႈ ကုမၼဏီႀကီး။ ဘယ္ေလာက္ႀကီးမားတဲ့ စီမံကိန္းျဖစ္ေစ။ သူတုိ႔က ကားေမာင္းတဲ့ ဒရိုင္ဘာကအစ ထိပ္တန္းအရာရွိႀကီးအထိ သူတုိ႔လူမ်ဳိးေတြကိုပဲ သံုးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုကိစၥေတြက က်ေနာ္တုိ႔ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ျဖစ္ပ်က္ေနသလို၊ တျခား အာဖရိကနဲ႔ တျခား ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီအခ်က္တခ်က္အေနနဲ႔ တရုတ္ ရင္းႏီွးျမွပ္ႏံွမႈ ပံုသ႑ာန္နဲ႔ သူ႔ရဲ ႔ လူအင္အားကို တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖန္႔ၾကက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီတျခားလူေတြကို အခြင့္အလမ္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ဖြင့္ေပးတဲ့ အားနည္းတဲ့အေျခခံေပၚမွာ သက္ဆုိင္ရာ ေဒသခံႏိုင္ငံေတြက ေက်နပ္မႈမရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အခ်က္တခ်က္အေနနဲ႔ တခုျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ဘူးသလို။ ဒီမုိကေရစီဘက္ကို ပိုၿပီးေတာ့ အားသာတဲ့လူမ်ဳိးနဲ႔ အားသာတဲ့ႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ အေနာက္အုပ္စုနဲ႔ သေဘာထားကြဲလြဲၿပီးေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ေၾကာင့္သာ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚက ေသြခြါသြားတဲ့မွာ က်န္တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြရဲ ႔ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈလုိ႔ပဲဆုိဆုိ ဒီလက္ေအာက္ကို ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုလို အခြင့္အလမ္းေတြ ျပန္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဘက္ကလည္း ႀကိဳးပမ္းလာမႈ ရွိလာတဲ့အခါမွာေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းေအာင္ႀကိဳးပမ္းခ်င္တဲ့ အေျခခံေပၚမွာ ညာဘက္ကိုလိုက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္ဘက္နဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ေဝးသြားတယ္ဆိုတဲ့ဟာ လက္ေတြ႔က်တဲ့ အေျဖျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အတိအက် မကြဲခင္မွာ ဗမာႏိုင္ငံဟာ လာမယ့္ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာေတာ့ အေမရိကန္ရဲ ႔ အာရွေရးရာ မူဝါဒ အေျခခံျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ထားႏိုင္ေရး၊ ခြခ်က္ထားႏိုင္ေရး အေျခအေနအရ မူဝါဒေတြအရဆုိရင္လည္း စီးပြားေရးအရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အားၿပိဳင္တဲ့ ေျမျပင္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိေနတာေပါ့။
ဦးဘိုလွတင့္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ရွိအေနအထားမွာ တႏိုင္ငံတည္းအေနနဲ႔ ဒီေလာက္ အဓိက မက်ေလာက္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္ အေရွ ႔ေတာင္အာရွ တခုလံုးနဲ႔ ၿခံဳၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း မဟာဗ်ဴဟာအရ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အခုန ေျပာသြားတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ေျခ ထားရွိေရးကိစၥမွာေတာ့ အထူးသျဖင့္ ဒီအခ်က္က အဓိကက်တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ္ပဲ လက္ရွိ စဥ္းစားထားခ်က္ေတြနဲ႔ ဒီမူဝါဒအရ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ေအာင္ျမင္မလဲဆိုတဲ့ အေျခခံေပၚမွာ အေရွ ႔ေတာင္အာရွတခုလံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မူဝါဒ ခ်ဥ္းကပ္မႈအသစ္ ေအာင္ျမင္မႈ မေအာင္ျမင္မႈအထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ အဓိကက်တဲ့ အခ်က္တခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သံုးသပ္သူ ဦးဘိုလွတင့္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။ ဦးဘိုလွတင့္ ဟာ အခုဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ အေဝးေရာက္ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရရဲ ႔ အေမရိကန္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးတဦးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း