ႏို၀င္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အလည္အပတ္လာေရာက္ခဲ့ေသာ
အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားက ျပည္သူမ်ား၏ အတူစုေ၀းခြင့္ကို
ဖိႏႇိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနမည့္အစား အျပည့္အ၀ ေလး စားေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး မီဒီယာအေပၚ
ဆင္ဆာ လႊမ္းမိုးထားျခင္းကို ဆက္လက္႐ုပ္သိမ္းေပးရ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း
အဆိုပါအဆင့္မ်ားကို ျဖတ္သန္းႏိုင္သည္ႏႇင့္အမွ် တိုးတက္လာမည္ျဖစ္သည္ဟု
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘြဲ႕ႏႇင္းသဘင္ခန္းမတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္း၌
ထည့္သြင္း ေျပာၾကား သြားခဲ့သည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏သမိုင္းတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔
လာေရာက္ခဲ့သူ သမၼတအိုဘားမားအေနျဖင္႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ
ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းျဖစ္ေသာ
မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ၎၏မိန္႔ခြန္းတြင္
ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည့္အတြက္ ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္လစ္မ်ားက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါသည္။
၀ါရင့္သတင္းစာဆရာႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဟံသာ၀တီဦး၀င္းတင္က သမၼတ အိုဘားမား၏
ေျပာၾကားခ်က္ကို ၎အေနျဖင့္ သေဘာတူညီေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားအား
လက္ရႇိအေနအထားထက္ ပိုမိုေျဖေလ်ာ့ေပးသင့္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။
'မီဒီယာလုိ႔ေျပာရင္ ႏႇစ္ပိုင္းရႇိတယ္ဗ်။တစ္ပိုင္းက
ေရးသားမႈအပိုင္း၊ေနာက္တစ္ ပိုင္းက ရပ္တည္မႈအပိုင္း။ ေရးသားမႈအျပင္
ရပ္တည္မႈလည္းရႇိရမယ္။ ရပ္တည္မႈအပိုင္းမႇာ ခက္ခဲေနမယ္ဆိုရင္ သူတို႔မႇာ ျပႆနာ
ရႇိႏိုင္တယ္။ ပံုစံလို႔ ေျပာရမႇာေပါ့။ ပုဂၢလိက ပံုစံလို႔ပဲေျပာေျပာ၊
ဂ်ာနယ္ပံုစံလို႔ပဲ ေျပာေျပာ ဒီပံုစံေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ျဖစ္ေအာင္
ကူညီေပးဖို႔လိုပါတယ္'ဟု ၎ကေျပာပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ)၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး
တက္လမ္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးခ်စ္၀င္းေမာင္က 'ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္
အိုဘားမားရဲ႕မိန္႔ခြန္းထဲက မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာတာကို
ေထာက္ခံပါတယ္။ မီဒီယာလြတ္လပ္မႈ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပိုရလာလိမ့္မယ္လို႔လည္း
ထင္ပါတယ္။ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြရိႇဖို႔လည္း
လိုပါတယ္။ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ ခုမႇာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္က
အေရးႀကီးဆံုးပဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္'ဟု သံုးသပ္ပါသည္။
'ပုဂၢလိကသတင္းစာေတြ ထြက္လာမယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါဆိုရင္ ပုဂၢလိက သတင္းစာရဲ႕
ရပ္တည္မႈအပိုင္းက ဘယ္လိုရႇိမႇာလဲ။ သူတို႔က သူတို႔အတြက္ လမ္းထြင္ၿပီး
က်န္တဲ့သူကို တားထားတုန္းပဲလို႔ျမင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့
အိုဘားမားေျပာသြားတဲ့အေပၚ သေဘာတူပါတယ္'ဟု ဟံသာ၀တီဦး၀င္းတင္က ဆိုပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေသာ ပုဂၢလိကပိုင္ သတင္းစာမ်ားထြက္ေပၚလာရန္
စာနယ္ဇင္းအသိုင္းအ၀ိုင္းမႇ ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ္လည္း မီဒီယာဥပေဒ
ထြက္ေပၚမလာေသးပဲ စာနယ္သမားမ်ားအား အလြယ္တကူဖမ္းဆီးႏိုင္သည့္ ၁၉၆၂
ပံုႏႇိပ္အက္ ဥပေဒအပါအ၀င္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအမ်ားဆံုး အေရးယူခံရႏိုင္သည့္
ဥပေဒမ်ား တည္ရႇိေနဆဲျဖစ္သည္။
'မီဒီယာကေတာ့ ကိုယ္တာ၀န္ကိုယ္ယူၿပီး လုပ္ရတဲ့အခ်ိန္ကိုေရာက္ေနၿပီ။
မီဒီယာက်င့္၀တ္ေတြလည္း ထြက္လာၿပီ။ ဒီလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္
လုပ္ရတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ လုပ္တဲ့သူေတြမႇာ တာ၀န္အရႇိဆံုး ျဖစ္သြားၿပီ။
အစြန္းလြတ္ရမယ္။ ဘက္လိုက္မႈ ကင္းရမယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပးရင္
တိုင္းျပည္အတြက္လည္း ေကာင္းတယ္။ ျပည္သူလူထုကိုလည္း အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ
လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေပးႏိုင္မယ္။ သမၼတ အိုဘားမားေျပာသြားတာကိုလည္း ေထာက္ခံပါတယ္။
က်င့္၀တ္ေတြ ထြက္လာတယ္ ဆိုေပမယ္႕ ၁၉၆၂ ပံုႏႇိပ္ဥပေဒလည္းရႇိေနေတာ့
နည္းနည္းျပန္အထူးျပဳထားတဲ့ သေဘာပါပဲ' ျမန္မာတိုင္းမ္ဂ်ာနယ္အယ္ဒီ တာခ်ဳပ္
ဦးေဇာ္ျမင့္က သူ၏အျမင္ကို ေျပာပါသည္။
'အုိဘားမားက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရႇိအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားလုံးကုိ
comment ေပးသြားတာေတြရႇိတယ္။အသိအမႇတ္ျပဳသြားတာေတြရႇိတယ္။ ဆက္လုပ္ရမယ့္ဟာေတြ
ေျပာသြားတာရႇိတယ္။ အဲဒီထဲမႇာ မီဒီယာလည္း အပါအ၀င္ေပါ့။ အခု အခ်ိန္မႇာ
စာေပစိစစ္ေရးမရႇိေတာ့ဘူးဆုိေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘာရင္ဆုိင္ေနရေသးလဲဆုိရင္
သတင္းလုိက္တဲ့အခါမႇာ သတင္းေထာက္ေတြရဲ့ သတင္းသိပုိင္ခြင့္၊ ျပည္သူလူထုကုိ
ျပန္ၾကားေပးပုိင္ခြင့္ကုိ အဲဒါကုိနားမလည္တဲ့ ဒါမႇမဟုတ္
ရည္ရြယ္ခ်က္ရႇိရႇိလုပ္တာျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီထဲကတစ္ခုခုနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ
တရားစြဲခံရတာေတြ ဥပမာအားျဖင္႕ ပုိင္နက္က်ဴးလြန္မႈနဲ႔စြဲတာတုိ႔ ၀တၲရား
ေႏႇာင့္ယႇက္မႈနဲ႕ စြဲတာတုိ႕အစရႇိသျဖင့္ ဒါေတြက ၾကားေနရတယ္။ ဒါေတြကလည္း
တစ္နည္းအားျဖင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္
ျပည္သူလူထုရဲ႕လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ေျပာဆုိခြင့္၊
မီဒီယာေတြရဲ႕လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိေရးသားခြင့္ စတာေတြကုိ
အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ကိစၥေတြေပါ့။ ဒါေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တိ႔ု
ရင္ဆုိင္ေနရတာေပါ့၊ အုိဘားမားေျပာတဲ့ စကားကုိတုိက္႐ုုိက္မဟုတ္ေတာင္
သြယ္၀ုိက္ၿပီးရင္ဆုိင္ေနရတာေပါ့'ဟု The Voice Weekly Journal အယ္ဒီတာခ်ဳပ္
ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာပါသည္။
Routers သတင္းဌာနမႇ ဦးေအာင္ လႇထြန္းက အိုဘားမား၏မီဒီယာႏႇင့္
ပတ္သက္၍ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး
ျပည္တြင္းသတင္းစာႏႇင့္ ပတ္သက္၍ မည္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မႇ ထြက္ရိႇမလာဘဲ
ျပည္ပမႇ အင္တာေနရႇင္နယ္ မီဒီယာမ်ားကိုသာ ႀကိဳဆိုေန ျခင္းသည္
မဟာဗ်ဴဟာအမႇားတစ္ခုဟု ထင္ျမင္မိေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းရိႇမီဒီယာမ်ားကို
အရင္ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ပုဂၢလိကသတင္းစာမႇာ
အေရးအႀကီးဆံုးပင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးခ်င္းစီ၏
အရည္အေသြးမ်ားသည္လည္း ထက္ ျမက္ရန္ လိုအပ္လာေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္သည့္
အေတြးအေခၚႏႇင့္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားႏိုင္ရန္ တြန္းအားေပးလိုေၾကာင္း၊
အေႏႇာင္အဖဲြ႕မ်ားမလုပ္သင့္ဘူးဟု မိမိအေနျဖင့္ ထင္ျမင္ပါေၾကာင္းတို႔ကို
ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
အေမရိကန္သမၼတတစ္ဦးအေနျဖင့္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး
ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသြားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေသာ
ပုဂၢလိကသတင္းမီဒီယာ အခန္းက႑ မၾကာခင္ေပၚေပါက္လာဖြယ္ရႇိေသာ္လည္း
လက္ရႇိအေျခအေနတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မီဒီယာေလာကအေပၚ ယခုထက္ပိုၿပီး
ေျပာဆိုသင့္သည္ဟုလည္း သုံးသပ္မႈမ်ားရႇိေနသည္။
'အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမားဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ
မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး
ရႇိေနေသးတယ္ဆိုတာကို ဂဃဏန သိပံုမရဘူးလို႔ ထင္မိပါတယ္။ မီဒီယာေတြရဲ႕
လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အေရးပါမႈနဲ႔ ႏိႈင္းစာရင္ သူေျပာသြားတာက
အေပၚယံဆန္လြန္းပါတယ္။ ဒီမီဒီယာေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ေတြကို
ျပည္သူ႔ဘက္ကရပ္ၿပီး ရင္ဆိုင္ႏိုင္တဲ Fourth Pillar ေတြဆိုတဲ့ဘက္ကၾကည့္ရင္
အိုဘားမားေျပာသြားတာ အဖ်ားခတ္႐ုံေလာက္ပဲရႇိတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ အိုဘားမားဟာ
ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ private ပိုင္ဆိုင္တဲ့၊ လြတ္လပ္တဲ့
သတင္းစာတစ္ေစာင္မႇမရႇိတာကို သိပံုမရပါဘူး။ ေနာက္သူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ
private ပိုင္ဆိုင္တဲ့၊ လြတ္လပ္တဲ့ ႐ုပ္ျမင္ သံၾကားလိုင္းမရႇိဘူးဆိုတာ
သိပံုမရပါဘူး။ ေနာက္ private ပိုင္ဆိုင္တဲ့၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေရဒီယို
အစီအစဥ္ေတြမရႇိဘူးဆိုတာ သိပံုမရပါဘူး။ ဟိုးအရင္တုန္းက လူတခ်ဳိ႕
သံုးႏႈန္းခဲ့တဲ့၊ အခုထိလည္း သံုးႏႈန္းေနဆဲျဖစ္တဲ့ မရႇိတာထက္ရႇိတာက
ပိုေကာင္းတယ္ ဆိုတဲ့ဖက္ကၾကည့္ရင္ေတာ႕ အိုဘားမားက မီဒီယာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔
ဘာမႇမေျပာတာထက္ အခုလိုဆင္ဆာလႊမ္းမိုးထားတာေတြကို ဆက္လက္႐ုတ္သိမ္းဖို႔
ေျပာတာကိုေတာ့ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ တစ္ေယာက္ဆီက
ျမန္မာႏိုင္ငံလို ႏိုင္ငံမ်ဳိးမႇာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔
ဒီထက္ပိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေျပာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ပါတယ္။
သူေျပာသြားတာက ဘယ္သူမဆို ေျပာလို႔ရႏိုင္တဲ့ စကားမ်ဳိးပါ။ အေမရိကန္ သမၼတ
တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဒီထက္ပိုေျပာသင့္တယ္ ထင္ပါတယ္'ဟု ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္
ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကလည္း ဆိုပါသည္။
လက္ရႇိျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အရပ္သား အစုိးရေပၚေပါက္သည္မႇာ
ႏႇစ္ႏႇစ္နီးပါးရႇိ ေသာ္လည္း လူထုထံအဓိက သတင္းေရာက္ရႇိႏုိင္သည္႕ သတင္း
ျဖန္႔ခ်ိရာေနရာ (Mainstream Media) သုံးခုလုံးအား အစုိးရ၊ အစုိးရႏႇင့္
နီးစပ္ေသာ ခ႐ုိနီမ်ားကသာ ခ်ဳပ္ကုိင္ဆဲျဖစ္သည္။ Online Media ၏
အေျခခံအင္တာနက္အား ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းႏႇင့္
ခ႐ိုနီမ်ားႏႇင့္ဖက္စပ္ျပဳလုပ္ထားေသာ ရတနာပုံတယ္လီပုိ႔တ္က ခ်ဳပ္ကုိင္ထားၿပီး
အီလက္ထေရာနစ္ မီဒီယာျဖစ္သည့္ ႐ုပ္သံႏႇင့္ ေရဒီယုိကုိလည္း အစိုးရႏႇင့္
အစုိးရဖက္စပ္ ခ႐ိုနီမ်ားကသာ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားသည္။ ပုံႏႇိပ္မီဒီယာ၌လည္း
ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိကသတင္းစာလုံး၀မရႇိဘဲ မည္သည့္ႏုိင္ငံတြင္မႇ မရႇိေသာ
အပတ္စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိကသတင္းဂ်ာနယ္မ်ားကုိသာ ခြင့္ျပဳထားသည္။
'အဓိကသတင္းျဖန္႔ခ်ီတဲ့ မီဒီယာ (Mainstream) သုံးခုလုံးကုိ
ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး အစုိးရက ဥပေဒအမ်ဳိးမ်ဳိးေရးဆြဲၿပီး ထပ္ခ်ဳပ္ကုိင္ဖုိ႔
လုပ္သလုိမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔
ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးေနရာလဲ႐ုံေလာက္ အေျပာင္းအလဲမလုိပါဘူး။
အခုျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးသစ္က လူမႇန္၊ လူေကာင္းဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သမၼတကုိ မီဒီယာအၾကံေပးေနတဲ့ လူတခ်ဳိ႕နဲ႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနထဲ
အာဏာရႇင္စနစ္ကုိ ဖက္တြယ္ခ်င္ေနတဲ့ အေရျခံဳ တခ်ဳိ႕ရဲ႕စကားကုိ သမၼတနဲ႔အစုိးရ
အဖြဲ႕နားေယာင္ရင္ေတာ့ အစုိးရနဲ႔ မီဒီယာ နားလည္မႈလြဲသြားလိမ့္မယ္။ PSM
(Pu-plic Service Media) ဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခြန္ထမ္းေနတဲ့ ျပည္သူ႔ဘ႑ာကုိ
ျဖဳန္းတီးပစ္တဲ့ ေနရာတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ သက္ေသျပႏုိင္ပါတယ္။
အစုိးရအဖြဲ႕ေရာ၊ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ပါ အုိဘားမားေျပာသလုိ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ
တကယ္သြားမယ္ဆုိရင္ Mainstream Media ေတြကုိ ဒီလုိခ်ဳပ္ကုိင္ထားတာကုိ
ဖယ္ရႇားေပးသင့္ပါတယ္' ဟု Eleven Media Group CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က
ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ |
Comments
လြတ္လပ္စြာ ၀ယ္ယူသံုးစဲြၾကေစလိုပါတယ္။